طراحي و اجراي فرايندهاي تحول سازماني در بخش دولتي

طراحي و اجراي فرايندهاي تحول سازماني در بخش دولتي

فهرست مطالب

عنوان                             صفحه

مقدمه.................................. 1

فصل اول: كليات

تعريف مساله............................ 3

اهميت و ضرورت تحقيق.................... 5

اهداف تحقيق............................ 10

فرضيات تحقيق........................... 10

روش تحقيق و گردآوري اطلاعات............. 11

جامعه و نمونه آماري.................... 12

قلمرو تحقيق............................ 14

تعاريف عملياتي......................... 15

محدوديت هاي تحقيق...................... 17

نوآوري تحقيق........................... 18

فصل بندي تحقيق......................... 19

فصل دوم: ادبيات علمي تحقيق

بخش اول: كليات سازمانهاي غير دولتي NGO_S

واژه سازمانهاي غيردولتي NGO_S........... 22

تعاريف سازمانهاي غيردولتي NGO_S......... 26

محورهاي فعاليت سازمانهاي غيردولتي NGO_S. 29

ارتباط سازمانهاي غيردولتي با سازمان ملل متحد   33

نقش هاي سازمانهاي غيردولتي NGO_S........ 35

فرايند رشد و گسترش سازمانهاي غيردولتي NGO_S 39

بخش دوم: دمكراسي

مقدمه.................................. 44

سير تاريخي نظريه دمكراسي............... 45

مباني و اصول اساسي دمكراسي............. 49

انواع دمكراسي و حكومتهاي دمكراتيك...... 60

بخش سوم: بوروكراسي و دمكراسي

بوروكراسي.............................. 67

دمكراسي و بوروكراسي.................... 70

بخش‌چهارم: مفهوم جامعه‌مدني و جايگاه دولت و شهروندان در يك نظام دمكراتيك

جامعه مدني و جايگاه دولت و شهروندان.... 76

بخش پنجم: نظريه ها و مفاهيم مشاركت

انواع مشاركت........................... 90

اشكال مشاركت........................... 91

شيوه هاي مشاركت........................ 92

نقش سازمانهاي غيردولتي در تسهيل فرايند مشاركت و مشاركت پذيري........... 95

شرايط و لوازم مورد نياز براي شكل گيري مشاركت اجتماعي  99

بخش ششم: تحولات حاصله در نظريه دولت

تحولات حاصله در نظريه دولت.............. 104

بخش هفتم: حاكميت خوب، (مباني نظري و ويژگيهاي آن)

حاكميت خوب............................. 115

  تعريف و ويژگيهاي حاكميت خوب.......... 122

  مفهوم حاكميت خوب..................... 123

  شاخص هاي حاكميت خوب.................. 127

    مشاركت............................. 131

    حاكميت قانون....................... 131

    شفافيت............................. 133

    حساسيت............................. 133

    اجماع گرايي........................ 133

    كارايي و اثربخشي................... 134

    فراگير بودن........................ 134

    پاسخگويي........................... 135

بخش هشتم: تحول سازماني

تعريف تحول سازماني..................... 141

دشواري ارائه مفاهيم تحول سازماني....... 146

پيش فرضها و اهداف تحول................. 147

مدلهاي تحول سازماني.................... 150

بخش نهم: اصلاحات اداري

مقدمه.................................. 163

اصلاح اداري چيست؟....................... 166

آيا اصلاح اداري دشوار است؟.............. 167

محيط بخش دولتي و اصلاح اداري............ 169

عناصر محيطي سازمانهاي اداري............ 171

   عوامل اقتصادي....................... 172

   عوامل فرهنگي........................ 173

عوامل جمعيتي........................... 174

عوامل سياستي........................... 175

محورهاي اصلاحات اداري................... 176

   اندازه دولت و سازمانهاي دولتي....... 176

   اندازه دولت در ايران................ 191

فساد اداري............................. 195

   تعاريف و ماهيت فساد اداري........... 196

   اثرات فساد اداري.................... 197

   عوامل و دلايل فساد اداري............. 200

   كنترل فساد اداري.................... 204

پاسخگوئي............................... 210

   پيدايش توجه نسبت به استانداردهاي پاسخگوئي   213

   افزايش مباحثات مربوط به عوامل پاسخگوئي  216

فصل سوم: معرفي قلمرو و تحقيق

بخش اول: وضعيت كلي بخش كشاورزي

ارزش افزوده............................

زيربخش هاي كشاورزي.....................

   زير بخش زراعت و باغباني.............

نظامهاي بهره برداري دهقاني.............

   نظام بهره برداري تعاوني.............

   تعاوني هاي سنتي (بنه)...............

   شركتهاي تعاوني توليد................

   تعاوني هاي مشاع.....................

نظام بهره برداري تجاري.................

   واحدهاي شخصي- شركتي غير رسمي........

شركتهاي سهامي زراعي....................

واحدهاي كشت و صنعت.....................

زير بخش دام و طيور و آبزيان............

   نظامهاي بهره برداري دام.............

     نظام دامداري عشايري ..............

     نظامهاي دامداري روستايي...........

     نظام دامداري صنعتي................

زير بخش منابع طبيعي....................

   منابع خاك و اراضي كشور..............

   كاربري اراضي........................

   جنگل ها و مراتع.....................

شيوه هاي بهره برداري از مراتع..........

   بهره برداري از مراتع................

     بهره برداران عشايري...............

     بهره برداري روستايي...............

     بهره برداران نيمه كوچنده و رمه گردان 

   بهره برداران از جنگلها..............

   آبخيزداري...........................

زير بخش صنايع تبديلي، تكميلي و روستايي.

زير بخش توسعه روستايي و عشايري.........

   تشكيلات دولتي مرتبط..................

بخش دوم: تشكل هاي غيردولتي بخش كشاورزي ايران

مقدمه..................................   

شركتهاي تعاوني.........................

   شركت تعاوني كشاورزي و روستايي.......

   شركت تعاوني صيادان..................

   شركت تعاوني صاحبان حرفه ها و صنايع دستي

   شركت تعاوني صنايع كوچك..............

تشكل هاي غيرانتفاعي....................

   انجمن ها............................

   سنديكاها و اتحاديه ها...............

   سازمانهاي غيردولتي..................

مباني قانوني تشكلهاي غيردولتي بخش كشاورزي 

انواع تشكل هاي غيردولتي بخش كشاورزي....

   تعاونيهاي تحت نظارت سازمان مركزي تعاون روستائي

   تعاونيهاي زنان روستائي..............

   تعاونيهاي روستائي...................

   شركتهاي تعاوني كشاورزي..............

   تعاونيهاي منابع طبيعي...............

   تعاونيهاي تحت پوشش وزارت تعاون......

   تشكل هاي غيردولتي عضو اتاق ايران....

سطوح تشكل هاي غيردولتي بخش كشاورزي.....

فصل چهارم: متدلوژي تحقيق

مقدمه..................................   

فرايند تحقيق...........................

مدل مفهومي تحقيق.......................

ابعاد، مولفه ها و شاخص ها..............

جامعه و نمونه آماري....................

روش شناسي تحقيق........................

روش جمع آوري اطلاعات....................

روائي و پايايي ابزار تحقيق.............

روشهاي تجزيه و تحليل داده ها...........

فصل پنجم: تجزيه و تحليل يافته هاي تحقيق و پيشنهادات

مقدمه..................................   

تحليل آمار توصيفي- استنباطي سوالات......

   تحليل آمار توصيفي- استنباطي مولفه هاي مربوط به تحول اداري...................................

   تحليل آمار توصيفي- استنباطي مولفه هاي مربوط به افكار عمومي و نيازهاي

   شهروندي.............................

   تحليل آمار توصيفي- استنباطي مولفه هاي مربوط به سازمانها و تشكل‌هاي

   غيردولتي............................

   تحليل آمار توصيفي- استنباطي مولفه هاي مربوط به سيستم هاي اقتصادي،

   اجتماعي و سياسي.....................

بررسي و تحليل مولفه هاي اصلي و اولويت هاي تاثيرگذاري آنان بر تحول

اداري..................................   

تحليل و بررسي فرضيات تحقيق.............

   تحليل و بررسي فرضيه اول تحقيق.......

   تحليل و بررسي فرضيه دوم تحقيق.......

   تحليل و بررسي فرضيه سوم تحقيق.......

   تحليل و بررسي فرضيه چهارم تحقيق.....

   تحليل و بررسي فرضيه پنجم تحقيق......

بررسي ارتباطات مولفه هاي اصلي با مولفه هاي مربوط به تحول اداري...................................

بررسي وتحليل مدل تحقيق.................

مدل تحقيق..............................

الگوي فرايند تدريجي تحول‌اداري با رويكردتوسعه وتقويت سازمانهاي‌غيردولتي.......................

نتيجه گيري.............................

پيشنهادات..............................

ضمائم

الف- منابع و مأخذ......................

ب- خروجي آزمون هاي آماري...............

ج- پرسشنامه............................

======================

مقدمه

جامعه بشري با گذر از قرن بيستم و ورود به هزاره سوم ميلادي، بخش مهمي‌از تاريخ دگرگوني‌هاي خود را پشت سر گذاشت كه اين دگرگوني‌ها پيش درآمد تغييرات بسيار شگرف و گسترده‌اي در حوزه‌هاي مختلف حيات بشري در قرن جديد خواهد بود.

از جمله ويژگيهاي نيمه دوم قرن بيستم پديده بين‌المللي شدن امور و همچنين توسعه همكاريهاي بين‌المللي بين دولت ها و ملت‌ها بوده است كه در نتيجه تعداد سازمان‌هاي غيردولتي در سطوح ملي، محلي و بين‌المللي به شدت روبه افزايش گذاشت و در عرصه‌هاي مختلف اداره امور جوامع، نقش‌هاي درخور توجهي را برعهده گرفتند كه در اين راستا تكوين و تعامل نظريه‌هاي علمي‌و تجارب عملي بشر در حوزه‌هاي دمكراسي و بوروكراسي نيز شرايط مذكور را تسهيل و پشتيباني نمود.

در اين جهت پژوهش حاضر تلاش دارد تا از طريق اثبات تعيين كننده سازمانها تشكلهاي غيردولتي بر تحول سازمان‌هاي دولتي الگويي جامع براي طراحي و اجراي فرايندهاي تحول سازماني در بخش دولتي با تأكيد بر ايجاد و تقويت سازمانها و تشكلهاي غيردولتي ارائه نمايد .

در اين فصل كليات پژوهش در قالب 9 عنوان به شرح صفحات بعد مورد بررسي قرار مي‌گيرد.

فصل اول

كليات

1- 1- تعريف مسأله

بررسي ادبيات موضوع تحول اداري و الگوهاي ارائه شده توسط صاحبنظران در اين خصوص و همچنين تجارب عملي انجام شده در ايران نشانگر آن است كه اكثر الگوهاي ارائه شده داراي رويكردي درون سازماني بوده و معطوف به مداخله و تغيير در مؤلفه‌هايي نظير ساختار تشكيلاتي، نيروي انساني و روشها و سيستم‌هاي سازماني مي‌باشد. به عبارت ديگر در ارائه مدلها و الگوهاي تحول اداري در نظام بوروكراسي دولت، فرض نظريه پردازان براين قرارگرفته است كه با ايجاد تغييرات شكلي و ماهوي در اجزاء تشكيل دهنده يك سازمان مي‌توان به تحول اساسي و دلخواه دست پيدا كرد، در حاليكه در جوامع دمكراتيك و مردم سالار امروزي كه مخاطبان و خدمت‌گيرندگان هر يك از بخش‌هاي بوروكراسي دولت در قالب تشكل‌ها و نهادهاي غيردولتي سازمان يافته مي‌باشند و مي‌توانند تأثيرات شگرفي را برساختار و رفتار بوروكراسي دولت بر جاي گذارند ، نمي‌توان از اين عامل مهم و تأثيرگذار غافل مانده و از قدرت و انرژي تحول زايي آن استفاده نكرد و يا آن را به عنوان يك تهديد محسوب نمود، بلكه مي‌توان با رويكردي برون سازماني و از طريق ايجاد و تقويت نهادهاي غيردولتي در كنار بخش دولتي و افزايش قدرت چانه‌زني و ايجاد سازو كارهاي منطقي و قانوني براي مطالبات جمعي، عملاً فرآيند تحول اداري را در دستگاهها دولتي كوتاه و واقع بنياد نمود و هزينه‌هاي آن را كاهش داد.

...

فصل  چهارم

متدلوژي تحقيق

مقدمه

متدلوژي تحقيق يكي از مهمترين اجزاء و مراحل تحقيق است و انتخاب مناسب آن نقش ويژه اي در سر نوشت تحقيق دارد. در اين تحقيق نيز محقق در انتخاب متدلوژي و عملياتي كردن آن نهايت تلاش و دقت خود را بكار گرفت تا از طريق تنظيم برنامه مشخصي براي طي فرآيند تحقيق ابزارهاي مناسبي به منظور گردآوري داده ها ، اعم از عيني ، نگرشي و جمعيت شناختي فراهم نموده و براي تجزيه وتحليل داده ها نيز از انواع روشهاي آمار توصيفي و استنباطي استفاده نمايد.

در اين فصل متدلوژي تحقيق از طريق توضيح و تشريح مدل مفهومي تحقيق، جامعه و نمونه آماري، و روش گردآوري و تجزيه وتحليل داده ها ونرم افزارهاي مورد استفاده معرفي مي‌گردد.

1- فرآيند تحقيق

 اين تحقيق براساس يك برنامه و فرآيند خاص در دو مرحله كلي شامل، مرحله شناخت و مرحله طراحي به شرح نمودار زير انجام شده است:

الف- مرحله شناخت

در اين مرحله، ابتدا با مطالعات اكتشافي اوليه ،سوالات و همچنين فرضيات اصلي تحقيق در ذهن پژوهشگر شكل گرفته است كه نتايج‌ آن در قالب طرح تحقيق ارائه گرديده و تحت عنوان «كليات» در فصل اول اين رساله تدوين شده است. در گام بعدي مطالعات پيرامون موضوع تحقيق در ابعاد مختلف ادامه پيدا كرده است. اين مطالعات شامل بررسي عميق در ادبيات علمي و بررسي اسناد، گزارشات و اطلاعات موجود در وزارت جهاد كشاورزي و همچنين مصاحبه هاي اكتشافي با مديران و خبرگان بوده است، در نتيجه مباني نظري تحقيق در اين مرحله شكل منسجمي به خود گرفت كه تحت عنوان مباني نظري در فصل دوم تدوين گرديده است.

مجموعه بررسيها و مطالعات انجام شده در مراحل قبلي به محقق اين امكان را دارد تا چهارچوب نظري يا مدل تحقق را تبيين نمايد در اين مرحله متغيرهايي طراحي شده اند تا بتوانند اولاً در يك مطالعه موردي – توصيفي وضعيت موجود تحول اداري را در وزارت جهاد كشاورزي مورد سنجش قرار دهند و ثانياً تأثير عوامل محيطي را بر فرآيند تحول اداري از حوزه هاي سه گانه اي كه انتخاب شده است   در قالب يك مطالعه موردي-اكتشافي مشخص سازند . پس از تدوين چهارچوب نظري ومدل تحقيق، الگوي پرسشنامه  و نوع مصاحبه هاي لازم براي جمع آوري اطلاعات مشخص شده است كه ويژگيهاي آن در همين فصل (فصل چهارم) تحت عنوان روش تحقيق تنظيم گرديده است.

در آخرين مرحلة، اطلاعات و يافته هاي تحقيق با استفاده از ابزارهاي آمار توصيفي و استنباطي مورد تجزيه وتحليل و بررسي قرار گرفته است كه نتايج حاصله تحت عنوان تجزيه و تحليل يافته هاي در فصل پنجم اين رساله جمع بندي و تدوين گرديده است.

ب- مرحله طراحي

طراحي الگوي پيشنهادي در واقع يك مطالعه علي- تبييني است كه به طراحي عوامل مؤثر بر تحول اداري و تعيين ميزان و چگونگي تأثير آنها مي‌پردازد و تعاملات بين عوامل تأثير گذار را نشان مي‌دهد .

طراحي مدل پيشنهادي مبتني بر اطلاعات حاصل از سه پايگاه اطلاعاتي زير بوده است:

1-نتايج حاصل از مرحله شناخت و وضعيت عوامل و متغيرهايي كه مورد بررسي و سنجش قرار گرفته‌اند.

2-جمع بنديهايي مدون و اصول موضوعه هايي كه از ادبيات تحقيق بدست آمده است.

3-ديدگاهها، نظريات و جمع بنديهاي حاصل از مصاحبه هاي انجام شده با خبرگان و مديران.

اطلاعات و يافته هاي فوق شالوده اصلي و بستر مناسب را براي طراحي مدل پيشنهادي براي تحول اداري بوجود آورد كه در نهايت در فصل پنجم رساله تدوين گرديده است.

...