پايان نامه تحليل اكولوژيكي بزهكاري

پايان نامه تحليل اكولوژيكي بزهكاري

چكيده

 اين مقاله در پي آن است كه به موضوع بزهكاري در مناطق شهري بپردازد. براي بحث و گفتگو در اين زمينه از تلاشهاي فكري كه توسط مكتب شيكاگو انجام شده سود خواهيم برد. دلايل انتخاب اين مكتب آن است كه انديشمندان و متفكران اين مكتب برآمده از اوضاع و شرايطي، اگر نه از بعد اقتصادي حداقل از بعد اجتماعي، هستند كه تا حدودي به وضعيت كنوني ما شباهت دارد.براي اولين بار در دو دهه 20و30 ميلادي جمعيت شهرنشين در آمريكا بر روستانشينان پيشي گرفته و شهرهاي اين كشور شاهد مهاجرت گسترده جمعيت از روستاها و كشورهاي ديگر بوده است. اين اوضاع و احوال  منجر به ظهور نابساماني ها، تغييرات اجتماعي گسترده و نابهنجاري هايي بوده است.  در شهرهاي بزرگي مانند شيكاگو باندهاي تبهكاري و بزهكاري تبديل به معضل اجتماعي شده بود، معضلي كه نظام و سامان جامعه را تهديد مي­كرد. براي حل اين مشكلات فزاينده به روشي منطقي جامعه شناسان مكتب شيكاگو به ارائه نظرياتي پرداختند كه برخي از آنها هنوزهم مي­تواند  روشنگر باشد و درسهايي براي شهرهاي بزرگي مانند تهران داشته باشد كه كما بيش از همين گونه مشكلات در رنج است.

در قسمت اول اين مقاله شرحي مختصر از برخي متفكران بنيانگذار مكتب شيكاگو يعني توماس، پارك و برگس  ارائه خواهد شد. پس از آن نظريات شاو و مك كي كه به طور خاص بر اكولوژي بزهكاري تاكيد داشته­اند مورد بررسي قرار خواهد گرفت؛ به اين ترتيب كه در ابتدا مباني نظري و سپس مباني تجربي كار اين دو جامعه شناس بررسي خواهد شد. در عين حال برخي كارهاي ديگري هم كه بر مبناي اين نظريه انجام شده مورد بحث قرار خواهد گرفت. در پايان هم نتيجه گيري و پيشنهاداتي ارائه خواهد شد. عمده­ترين هدف اين تحقيق شناخت، تحليل و بررسي رويكرد اكولوژيك به بزهكاري در مناطق شهري است. در اين تحقيق تلاش شده تا مباني نظري و تجربي اين رويكرد با استفاده از منابع موجود مورد بحث و بررسي قرار گيرد. 

 مقدمه

افزايش بي­رويه نرخ زاد و ولد در دهه 1365-1355 و روند فزاينده مهاجرت از روستا به شهر در سه دهه گذشته موجب شده تا جمعيت شهرنشين رشد قابل ملاحظه­اي داشته باشد، به طوريكه در حال حاضر نزديك به 78 درصد از جمعيت كشور در مناطق شهري ساكن هستند. اين روند منجر به ظهور پديده­­هاي جديدي در ايران گرديده است كه شايد مهمترين آن ظهور كلانشهرها است. كلانشهرها در حاليكه به خودي خود داراي برخي مزايا و پيامدهاي مثبت اقتصادي مانند صرفه جوييهاي ناشي از مقياس هستند اما پيامدهاي منفي هم دارند كه از مهمترين آنها افزايش انواع ناهنجاريها مي­باشد. اين ناهنجاريها در اشكال متفاوتي بروز مي­نمايد؛ به عنوان مثال آلودگي گسترده محيط زيست و منابع طبيعي، افزايش بزهكاري و مانند آن راميتوان نام برد.

سير جرم و بزهكاري بخصوص در شهرهاي بزرگ كشور شتاب فزاينده­اي به خود گرفته، و اين رشد در سالهاي اخير از شدت بيشتري برخوردار شده است. جلوگيري از رفتارهاي بزهكارانه همواره از دغدغه­هاي مسئولين شهري و جامعه شناسان بوده است. براي كند شدن اين روند شتابنده لازم است تا تبييني منطقي از علل بزهكاري داشت.  آيا مي­توان همانند لامبروزو بزهكاري را بر مبنايي زيستي توجيه كرد؛ او ادعا مي­­كرد كه فرد مجرم از نظر جسمي از فرد معمولي عقب مانده­تر است و انحراف با عوامل زيست شناختي مانند نقص جسماني، الگوهاي كروموزومي در ارتباط استآيا مي­توان تحليل هاي روانشناختي انحراف را مبنا قرار داد و ادعا كرد كه برخي انواع شخصيتي گرايش بيشتري به انحراف اجتماعي دارد(كوئن، :1385: 218).

 و يا اينكه همانند انديشمندان مكتب شيكاگو  براي عوامل محيطي نقش اساسي قائل شد.  اين مقاله تلاش دارد تا با بررسي رويكرد اكولوژيك بزهكاري چهارچوبي نظري  فراهم آورد كه مي­تواند به عنوان نقطه آغازي براي مطالعات بعدي درمورد علل و زمينه­هاي پيدايش بزهكاري باشد. در واقع به اعتقاد نگارنده تنها راه حل مقابله با بزهكاري مطالعه ريشه­ها و عوامل ايجاد كننده آن توسط حوزه­ها و دانشهاي تخصصي است، نه آنكه به طور مقطعي با يورش به محلات -نظير خاك سفيد- و يا گرداندن چند بزهكار در سطح شهر با اين معضل مبارزه كرد. چنين برخوردهاي منسوخ و غير انساني نه تنها كارساز نيست بلكه عقل سليم تنها آن را برخوردي كوتاه و چه بسا مضر براي حل اين مشكل مي­داند.