بررسي تأثير تدريس مشاركتي و سخنراني بر پيشرفت تحصيلي دانش آموزان در درس قرآن

مقدمه

يكي از نيازهاي جدي زندگي در دنياي پرشتاب امروز كه حجم و سرعت تحولات و دگرگوني هاي آن در تمام قرون و اعصار بشر بي سابقه است، شكل دادن به تحولات و نوآوري هاي آموزشي و در سطع دبستاني و پيش دبستاني است. چرا كه اين امر شايد يكي از مؤثرترين زمينه هاي است كه ما را قادر مي سازد تا فاصله خود را با تحولات و دگرگوني هاي جهاني كمتر كنيم. در عصر حاضر كه تكنولوژي با سرعت سرسام آموزي پيش مي رود، جامعه ما بيش از هر زمان ديگر نيازمند افرادي هوشمند، خلاق و نوآور است. يكي از وظايف نظام آموزشي، پرورش افرادي است كه داراي انديشه انتقادي و خلاق هستند و توانايي حل مسئله و گشودن گروهها و معضلات را دارند، نه انباشت اطلاعات و دانش هاي كه به سرعت منسوخ خواهند شد. بدين ترتيب لازم است كه معلمان براي تدريس روشهاي را بكار ببرند كه ممكن است با روشهاي كه خود آنها آموزش ديده اند، بسيار متفاوت باشد. يعني آنها بايد دانش آموزان را به صورت فعال و متفكر در فرايند يادگيري دخالت دهند.  معلمان نردبانهايي را در اختيار دانش آموز مي گذارند تا به سطوح درك و تفكر صعود كنند ولي اين خود دانش آموزان هستند كه بايد از اين نردبانها بالا بروند. براين اساس، تدريس يعني درگير ساختن دانش آموز در امر يادگيري. بعبارت ديگر تدريس يعني وادار كردن دانش آموز به مشاركت فعال در فرايند ساختن دانش. يك معلم نه تنها نيازمند دانش موضوعي در ضمينه تدريس مي باشد بلكه محتاج آن است كه بداند دانش آموزچگونه ياد مي گيرد و چگونه مي توان آنها را به يادگيرندگاني فعال تبديل كرد. بنابراين تدريس خود درك نظام مند از يادگيري مي باشد و هدف تدريس نه تنها انتقال دانش بلكه تبديل دانش آموز از يك دريافت كننده ي منفعل دانش ديگران به سازنده فعال دانش خود و ديگران مي باشد و اين مهم امكان پذير نيست مگر با مشاركت فعال دانش آموز. در اين پژوهش علاوه بر معرفي انواع روش تحقيق به مقايسه ميزان تأثير روش تدريس سنتي (سخنراني) با يكي از روشهاي فعال تدريس، يعني روش بحث گروهي (مشاركتي) بر پيشرفت تحصيلي و مهارتهاي اجتماعي يا ارتباطي دانش آموزان پرداخته مي شود. منظور از شيوه سنتي شيوه سخنراني است كه شيوه اي استاد محور است و دانش آموزان در كلاس، شنونده محض صحبتهاي استاد هستند و درگيري و مشاركت بسيار اندكي در امر تدريس دارند و شيوه مشاركتي شيوه بحث و گفتگوي گروهي دانش آموزان كه در آن دانش آموزان با بحث ها و گفتگو باهم به كسب اطلاعات مي پردازند و در آن دانش آموزان بخشي از تدريس  محسوب
مي شوند و در امر يادگيري خود سهيم هستند. اميد است نتايج اين پژوهش نقطه شروع مناسبي براي تغيير رويكرد آموزشي از «استاد محوري» به «دانش آموز محوري» و از «ياددهي استاد» به «يادگيري دانش آموز» در موسسات آموزشي ايران باشد.

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                           صفحه

فصل اول. 1

مقدمه. 2

بيان مسئله. 4

اهميت و ضرورت پژوهش... 5

اهداف پژوهش... 7

سوالات پژوهش... 7

8............................ فرضيه هاي پژوهش

كليات تحقيق.. 9

فصل دوم. 13

مباني نظري و پيشينه تحقيق.. 13

تقسيم بندي روش تدريس... 14

شيوه مشاركتي.. 20

شرايط لازم براي روش مشاركت گروهي.. 23

مشاهده گران بحث گروهي. 24

انواع گفتگو و مشاركت ها 26

انواع روش هاي يادگيري مشاركتي.. 26

ويژگي هاي كلاس مشاركتي.. 28

چالش كلاس هاي مشاركتي.. 28

مزاياي روش مباحثه اي.. 30

راهبردهاي افزايش مشاركت... 30

فعاليت هاي پيشنهادي.. 33

پيشنهادهاي عملي جهت بكار بستن يافته ها 34

روش هاي نوين تدريس درس عربي.. 36

روشهاي ايجاد علاقه به زبان عربي.. 38

پيشينه نظري پژوهش... 39

نظريه هاي تدريس (شناخت نظريه ها ي انواع در تدريس) 42

پيشينه عملي.. 49

فصل سوم. 53

جمع آوري داده ها 53

جامعه آماري.. 54

نمونه آماري.. 54

روش نمونه گيري.. 54

ابزار اندازه گيري.. 54

پرسشنامه. 55

فصل چهارم. 56

تجزيه و تحليل داده ها 56

فصل پنجم. 85

بحث و نتيجه گيري.. 85

نتيجه گيري.. 86

خلاصه اي از تحقيق و نتيجه گيري.. 87

منابع و ماخذ. 90

ضمائم. 91

پرسشنامه. 92