پايان نامه  كارشناسي ارشد در رشته علوم اجتماعي

بررسي رابطه‌ي عوامل اجتماعي با ميزان آگاهي سياسي زنان شهر گرمي

چكيده : 

پژوهش حاضر با هدف بررسي رابطه ي عوامل اجتماعي با ميزان آگاهي سياسي زنان شهر گرمي انجام گرفته است .

روش تحقيق در اين پژوهش پيمايشي بوده و جامعه آماري آن تمام زنان 20 سال به بالاي شهر گرمي را شامل مي شود كه در حدود 9127 نفر بوده و بر طبق حجم نمونه مورگان تعداد 368 نفر از اين زنان به عنوان نمونه انتخاب شده ا ند. روش نمونه گيري تصادفي ساده است داده ها بوسيله پرسشنامه هايي كه محقق ساخته ودر قالب طيف ليكرت طراحي شده جمع آوري شده اند. پايايي پرسشنامه با استفاده از آلفاي كرنباخ سنجيده شده است . از نرم افزار spss و آزمون هاي آماري ضريب همبستگي اسپرمن و پيرسون ، تحليل واريانس يك طرفه ، تحليل رگرسيون و تحليل مسير براي سنجش مدل و آزمون فرضيه ها استفاده شده است .از ميان عوامل اجتماعي چهار عامل ( ميزان استفاده از رسانه هاي جمعي ،وضعيت اشتغال ، ميزان تحصيلات و ميزان ارتباط با همسالان ) به عنوان متغيرهاي مستقل و ميزان آگاهي سياسي زنان مورد مطالعه به عنوان متغير وابسته انتخاب شده اند . بر اساس يافته هاي پژوهش بين ميزان استفاده از رسانه هاي جمعي و ميزان آگاهي سياسي رابطه وجود دارد . ميزان تحصيلات بالاتر باعث بالا رفتن ميزان آگاهي سياسي مي شود . بين ميزان ارتباط با گروه همسالان و ميزان آگاهي سياسي زنان رابطه وجود دارد . و ميان اشتغال زنان در بيرون از خانه و ميزان آگاهي سياسي آن ها رابطه قوي و مستقيم وجود دارد . نتيجه ديگري كه جدا از آزمون فرضيه ها آن را محاسبه كرديم ميزان آگاهي سياسي زنان گروه نمونه است كه در حد متوسط مي باشد . طبق يافته هاي حاصل از تحليل رگرسيون حدود 3/96 در صد از ميزان آگاهي سياسي زنان مورد مطالعه توسط چها متغير ( ميزان استفاده از رسانه ها ، ميزان ارتباط با همسالان ، ميزان تحصيلات و وضعيت اشتغال ) تبيين مي شود .

واژه هاي كليدي : عوامل اجتماعي ، آگاهي سياسي ، گروه همسالان ، رسانه هاي جمعي .

مقدمه

بدون شك يكي از مسائلي كه از ابتداي زندگي بشر تاكنون نقش مهم و اساسي ايفا نموده است و جوامع مختلفي را دچار سقوط و صعود كرده بحث آگاهي داشتن وشناخت افراد جامعه از محيط سياسي و اجتماعي پيرامون خود مي باشد. آگاهي سياسي در برگيرنده طرز تلقي ها و ارزيابي از مسايل خاص سياسي و يا از شخصيت ها و حوادث سياسي است(داوسون،1382). اين آگاهي و بينش، متحرك و ايده آل ساز و آفريننده است كه آن را مي توان به معناي اعم ايدئولوژي، خود آگاهي انساني، آگاهي اجتماعي وتاريخي، علم كمال و رهبري، شعور انقلابي و دگرگون كننده، درك مكتبي و مسلكي،درك آرماني و بعثت اجتماعي خواند. آگاهي سياسي يك معرفت ويژه فوق علوم و فنون است(زكريايي،1376). به عبارت ديگر منظور از آگاهي سياسي در اينجا،آگاهي ها، اطلاعات و دانسته هاي شهروندان درباره مفاهيمي مانند دولت، ملت، سياست،حكومت، قدرت، اقتدار، مشروعيت، نفوذ سياسي و غيره است كه آنها را هرچه بيشتربراي احراز شأن شهروندي در جامعه اي مردم سالار آماده سازد. ميزان آگاهي سياسي مردم موتور پرقدرتي است كه تاثير بسزايي در سعادت يك جامعه دارد. مردم آگاه از مسائل سياسي نه اجازه حكومت به افراد نالايق و ستمگر ميدهند و نه در جريان حكومت به مسئولان اجازه مي دهند كه از مسئوليت هايشان تخطي كنند و با انتقادهاي سازنده خويش مسئولين اجرايي را متنبه مي سازند و نمي گذارند افرادخاص حركتشان به جاي منافع اكثريت، منافع و رفاه اقليت افراد باشد. لذا وجود تشكلها،انجمن ها و به شكل قوي تر احزاب در هر كشور نشانه بلوغ و رشد سياسي مردم آن كشور است(فلاح،1388).

مقام معظم رهبري نيز درباره ضرورت آگاهي سياسي مردم مي فرمايد: (يكي از خطوط ظريف موضع خود را شناختن و در اوج قرار گرفتن و هوشياري سياسي و شم سياسي  و قدرت تحليل سياسي داشتن به دور از ورود به دسته بندي هاي سياسي شدن است). همچنين ايشان مي فرمايند تحليل سياسي به شكل صحيح و پروراننده ذهن يك چيز بسيار مهمي است. ذهن بايد پروريده شود. دوران دشوار هر انقلاب آن دوراني است كه  حق و باطل در هم ممزوج شود(مهدوي،1389).

 در راستاي اهميت آگاهي سياسي در حكومتهاي مردمي و اينكه افراد براي آنكه شهرونداني شايسته باشند بايد به اندازه كافي از سياست آگاهي داشته باشند، كارپيني و كيتر استدلال مي كنند كه احتمال مشاركت شهروندان مطلع، در سياست بيشتر است و آنان بهتر مي توانند منافع شخصي خود را تشخيص دهند، بهتر مي توانند نفع فردي خود را با افكار و ايد ه هاي خاص درباره دنياي سياست ارتباط دهند، به احتمال زياد داراي افكاري هستند كه از انسجام كافي برخوردارند و در طول زمان ثابت مي مانند و به احتمال زياد افكارشان را به گونه هاي عقلاني و معنادار، به مشاركت سياسي خود ارتباط مي دهند. از نظر آنها، هر چه شهروندان بيشتر مطلع باشند، به احتمال زياد ساير لوازم و شرايط شهروندي مطلوب، نظير مداراي سياسي را از خود نشان مي دهند(ديلي ، كارپيني و كيتر 1996).

بر اين اساس مي توان گفت آگاهي سياسي سلاحي است كه قدرت بالقوۀ مردم را به قدرت بالفعل تبديل مي كند. مردم ناآگاه از لحاظ سياسي، قدرت دارند، اما اين قدرت راكد است و به كار نمي افتد. آگاهي سياسي مردم، مجرايي را براي به جريان افتادن قدرت مردم باز مي كند. سوأل اساسي اين است كه چگونه به مردم آگاهي سياسي داده شود؟ به عبارت ديگر چگونه مردم ساكت و مسئوليت گريز و غير فعال با مجهز شدن به سلاح آگاهي سياسي به مردم صاحب آواز، مسئوليت پذير و فعال تبديل خواهند شد؟ 

فهرست مطالب

عنوان                                                صفحه

فصل اول

كليات پژوهش

مقدمه. 1

1 -1- بيان مسئله. 2

1-2- اهميت و ضرورت انجام تحقيق. 5

1-3- اهداف پژوهش. 6

فرضيه هاي پژوهش. 7

تعاريف مفهومي و عملياتي. 7

فصل دوم

ادبيات و پيشينه پژوهش

مقدمه. 9

آگاهي. 13

مسأله تبييني آگاهي. 13

تعاريف و تاريخچه فرهنگ سياسي. 13

تعريف و سنخ شناسي فرهنگ سياسي. 17

اهميت فرهنگ سياسي. 22

عناصر فرهنگ سياسي. 24

چهارچوب مفهومي و نظري آگاهي سياسي. 28

الگوهاي رفتار سياسي زنان. 31

مفهوم مشاركت سياسي. 33

مشاركت سياسي در دو سطح قابل طبقه بندي است‌‌ 34

موضع اسلام در آگاهي‌بخشي. 34

مشكلات آسان و دشوار. 35

شكاف تبييني. 37

چگونگي موانع مشاركت سياسي زنان در حاكميت دولت. 38

موانع اجتماعي مشاركت سياسي زنان در حاكميت دولت. 39

مشاركت سياسي زنان از ديدگاه قرآن ، روايات ، و نگاه بزرگان   41

زنان و تصدي مناصب مديريتي. 44

نگاه تطبيقي به وضعيت مديريتي زنان در ايران و ساير كشورها   44

گزارش توسعه انساني دفتر توسعه ملل متحد در اين زمينه :   44

پيامدهاي عدم مشاركت زنان. 45

ضرورت اصلاح نظام اداري و قوانين. 46

چهارچوب مفهومي و نظري آگاهي سياسي. 49

پيشينه پژوهش. 52

فصل سوم

 روش شناسي پژوهش

3-1- روش پژوهش. 56

3-2 - جامعه آماري. 56

3-3 - حجم نمونه و روش نمونه گيري. 56

3-4 - ابزار گرد آوري اطلاعات. 57

3-5 - روش تجزيه و تحليل داده ها. 57

فصل چهارم

تجزيه و تحليل داده ها

4-1- بخش اول:آمار توصيفي. 59

4-2-  بخش دوم:آمار استنباطي. 70

فصل پنجم

بحث ونتيجه گيري

بحث و نتيجه گيري. 83

محدوديت هاي پژوهش:. 88

منابع. 89