پايان نامه بررسي بخشش درماني بر كنترل دروني و بيروني خشم پسران نوجوان

فصل اول 1

مقدمه     2

بيان مسئله            4

اهميت و ضرورت تحقيق      8

اهداف تحقيق        11

اهداف كلي           11

اهداف جزئي         11

تعاريف نظري و عملياتي متغيرهاي پژوهش       12

الف) تعاريف نظري            12

ب) تعاريف عملياتي            13

فصل دوم 15

مقدمه     16

تعريف بخشش       16

تعريف مك كالا، ورثينگتون و همكاران در مورد بخشش    22

تعريف انرايت و همكارانش در مورد بخشش       22

مدل هاي ارتقاء بخشش         23

مدل هرمي بخشش ريچ ورثينگتون       23

مدل فرايند بخشش انرايت      25

تفاوت ميان بخشش و مفاهيم مرتبط       25

اجزاء بخشش        27

مؤلفه هاي بخشش   30

گونه شناسي بخشش 32

تفاوت هاي جنسيتي و بخشش 34

نظريه هاي ساخت گرا-رشدي درباره استدلال تنگناهاي اخلاقي و بخشش         35

بخشش و بهزيستي روان شناختي و جسمي          37

مباني فلسفي بخشش 41

ديدگاه هاي مختلف راجع به بخشش      42

ديدگاه مذهبي بخشش            42

بخشش در آيات و احاديث اسلامي        43

ديدگاه روان شناسي بخشش    45

تئوري رفتاري-شناختي بخشش           46

تئوري اجتماعي-شناختي بخشش          47

نوجوانان و رشد اخلاقي        48

مراحل درك اخلاقي كلبرگ   49

سبك هاي رشدي بخشش      51

ديدگاه شناختي بخشش          54

ديدگاه رشدي نگر بخشش      55

ديدگاه روان پويايي بخشش     57

ديدگاه روان درماني بخشش    57

چارچوب بخشش در روان درماني        58

ديدگاه پويايي شناسي بخشش در سيستمها            59

ديدگاه خانواده درماني در بخشش          61

بخشش در نوجوانان 63

بخشش و خشم       65

خشم و پرخاشگري  66

تعريف پرخاشگري 68

انواع پرخاشگري   72

بزهكاري 73

تعريف بزهكاري   73

تقسيم بندي بزهكاران از نقطه و نظرهاي مختلف 75

پيشينه پژوهش       78

مداخلات در زمينه پرخاشگري كودكان و نوجوانان            78

پيشينه تاريخي مطالعات بخشش           80

بخشش به عنوان علم           81

تحقيقات صورت گرفته در زمينه بخشش            82

مداخلات بخشش در زمينه پرخاشگري  84

جمع بندي            88

فهرست منابع        112

فارسي    112

لاتين      116

پيوست    126

پيوست 1:پرسشنامه خشم اسپيلبرگر STAXI-2     126

پيوست 2: پرسشنامه انگيزه هاي بين فردي مرتبط با آسيب TRIM     130

پيوست 3: تعهد شركت كنندگان در كلاس آموزشي            131

پيوست 4: برنامه آموزش گروهي بخشش بر اساس مدل فرايندي انرايت           132

فصل اول

كليات پژوهش

مقدمه

نوجواني  حد فاصل سن كودكي و جواني است. در اين دوره به دليل رخ دادن بلوغ، تغيرات و تحولات جسمي، رواني و اجتماعي پديد مي¬آيد، به نحوي كه در پايان اين دوره نوجوان هويت جنسي و اجتماعي خويش را پيدا كرده و براي پذيرش مسئوليت¬هاي فردي و اجتماعي آماده مي شود (احدي و محسني، 1372). به خاطر تحولات دوران بلوغ  و تغيير در ارزشها و يافتن هويت در اين دوران بزهكاري و ساير رفتارهاي مخرب افزايش مي¬يابد و در واقع بزهكاري نوجوانان نشانه نوعي سازش نايافتگي نوجوان با محيط اطرافش است (منصور، 1368).

 نوجوانان اغلب در تجربيات هيجاني و احساسي خود، به علت بلوغ هورموني و شناختي و مواجه شدن با شبكه اجتماعي وسيعتر، افزايشي را احساس مي¬كنند. يكي از حالات هيجاني شايع در ميان نوجوانان خشم  است (بيابانگرد، 1384). خشم نوعي هيجان جالب، فوق العاده ارضا كننده و در عين حال، ناراحت كننده و مخرب است. خشم به طور مشترك در اختلال¬هاي متعدد شخصيت، بيماري هاي روان تني اختلال هاي سلوك، اسكيزوفرنيا، اختلال¬هاي دوقطبي خلق، اختلال هاي شناختي مغزي، بدكاركردهاي كنترل تكانه و شرايط مختلف ناشي از ضايعه مشاهده مي شود (تايلر و نواكو ، 2005).

پرخاشگري  يا نمود بيروني خشم از جمله اختلالات و مشكلات رفتاري است كه ممكن است در اثر رابطه نامطلوب و ناسالم والدين با فرزندان ايجاد شود. آنچه كه باعث توجه پژوهشگران به پرخاشگري شده است، پيامدهاي اينگونه رفتارها براي نوجوانان مانند ايجاد تصوير منفي در ميان همسالان و آموزگاران، طرد از سوي همسالان، افت تحصيلي، مصرف مواد و بزهكاري مي باشد (اچمن و وايلند،2000، به نقل از حسيني، 1385).

در زمينه بررسي علل اينگونه رفتارها عده¬اي به عوامل زيستي تأكيد كرده و دارودرماني را مؤثر مي دانند، دسته¬اي ديگر آن را ناشي از بدكاركردي مؤلفه¬هاي روان¬شناختي مي¬دانند و پاره¬اي بر شرايط اثرگذار محيطي تأكيد مي¬كنند. از ديدگاه رشدي، رشد استدلال اخلاقي جزء عوامل سبب ساز و پيشگيرنده در اين زمينه است. ناكامي¬ها، تنبيه¬هاي دوره¬ي كودكي و سبك فرزندپروري مستبد و طردكننده نيز سبب ساز پرخاشگري آينده كودكان مي-گردد. از آنجا كه احتمال مي¬رود مهمترين عامل مؤثر در بزهكاري روش تربيتي نارسا يا اختلال در شبكه ارتباطي خانواده باشد و عدم مهرباني خانواده و سوءاستفاده¬هاي فيزيكي يا رواني سبب ساز بزهكاري گردد، برخي علت پرخاشگري اين كودكان را به احتمال بيشتري ناشي از اين عوامل مي¬دانند (اند، 1998، پاپرني و ريشر، 1989، به نقل از بيابانگرد، 1384). حس انتقام جويي، كينه¬ورزي و خشم سرخورده¬ي اين نوجوانان مانند آتش¬فشاني خاموش است كه هر از گاهي فوران مي¬كند و خود را به صورت پرخاشگري و ساير هيجان¬هاي منفي نشان مي¬دهد.

بخشش درماني يكي از مؤلفه¬ها و زيرمقوله¬هاي روانشناسي مثبت نگر است كه در سال¬هاي اخير در بهبود بهزيستي رواني خصوصاً در مورد كاهش رفتارهاي پرخاشگرانه و مديريت خشم مورد توجه فراوان قرار گرفته است. روانشناسي مثبت نگر، تبلور تغييري در روانشناسي از صرف پرداختن به ترميم آسيب¬ها به سمت بهينه سازي كيفيت زندگي است. بنابراين، رويكرد مزبور به مطالعه علمي نقاط قوت و كمالات انساني مي¬پردازد و در پي كاوش استعدادهاي فردي در مواجهه با چالش¬ها و شناسايي عوامل توانمند كننده فرد در تجارب روزمره و عواملي است كه زندگي را براي زيستن ارزشمند مي¬سازد (ناطقيان، رحيمي، گودرزي و ملازاده، 1387)

بخشش رويكردي درماني آموزشي است كه از طريق آن زهر و سم هيجان¬هاي منفي ناشي از رويدادهاي نامطلوب گذشته گرفته شده و در نتيجه منبع آزاردهنده¬ي پنهان خشم و پرخاشگري قدرت خود را از دست مي¬دهد. بنابراين در پژوهش حاضر محقق به دنبال تعيين ميزان تأثير فرايند آموزش بخشش بر كنترل خشم نوجوانان بزهكار است.