پايان نامه عوامل موثر در شكوفايي خلاقيت دانش آموزان پسر مقطع متوسطه

پايان نامه  عوامل موثر در شكوفايي خلاقيت دانش آموزان پسر مقطع متوسطه

مقدمه

خلاقيت يكي از مفاهيم بحث برانگيز در حوزه روان شناسي به شمار مي رود و در عصر حاضر مورد اقبال و نظر قرار گرفته است، بي شك در جهان فوق صنعتي امروز خلاقيت يكي از تكنيك هاي مهم و دستيابي به اكتشافات، اختراعات و پيشرفتهاي علمي، فني و هنري تلقي مي شود. شايد بدين دليل است كه اين قريحه در دوران كودكي بسيار مورد آموزش و حمايت قرار مي گيرد(شكركن،1373)

اگر لحظه اي به جهان پهناوري كه در آن به سر مي بريم بيانديشيد با نگاهي دقيق تر و عميق تر ، به نشانه هاي بسياري از تنوع خواهيم رسيد. انسانها، حيوانات، گياهان، آسمان و ستارگان، اعماق نا مكشوف، شب و روز ، كوه ها و صخره ها، فصول مختلف و صدها نمونه ديگر نشانه هايي از تنوعي عظيم در عالم هستي است، بدون شك اين تنوع ريشه در آفرينندگي خالق جهان دارد به تعبير ديگر خداوند اولين خلاق جهان است و خلاقيت او تنوع و زيبايي مسحور كننده اي را در جهان نهاده است. انسان نيز به عنوان كامل ترين و عالي ترين مخلوق الهي و جانشين خالق، تنها متفكر خلاق در چرخه مخلوقات به شمار مي رود البته نه به تمامي و كمال همچون خالق خود، اما او نيز به ميزاني تحسين برانگيز به ابداع و آفرينش و خلق زيبايي هاي هنري، صنعتي و علمي همت مي گمارد.آزاد كردن نيروهاي مردم و قدرت خلاق آنان سرلوحه دورنماي آينده اي است كه در برابر تكامل تعليم و تربيت در جهان فردا گسترده است.در آشنايي كودك به زندگي جمعي و فرهنگ جامعه خانواده نقش مؤثري را اجرا مي نمايد موقعيت جو عاطفي، وضع اقتصادي، افكار، عقايد ،آداب و رسوم ايده آلها و آرزوهاي والدين و سطح تربيت آنها در طرز رفتار كودكان نفوذ فراوان دارد و به اين ترتيب خانواده جايي است كه براي نخستين بار خود را مي بينيم و صميميت و احساس را درك مي كنيم و مي آموزيم كه احساس چيست و چگونه مي توانيم آن را ابراز كنيم پدر و مادر هستند كه احساسات قابل قبول را مشخص مي سازند. عامل ديگر از شروع قرن بيست و يكم تا به حال كه جو عاطفي خانواده نيز بر روي آن تأثير مي گذارد خلاقيت يك بشر است كه يكي از اهداف مهم آموزش و پرورش مي باشد كه متأسفانه به مسئله خلاقيت به صورت بنيادي و ريشه اي پرداخته نشده است و به رشد و شكوفايي آن اهميت داده نمي شود در صورتيكه بايستي به خلاقيت و نوآوري كه نياز فعلي بشر مي باشد توجه كلي كرد(سليمان نژاد،1371).

بيان مسئله

به طور كلي ما در كليه اين تحقيق با دو نوع خانواده سر و كار داريم كه نوع اول با نام خانواده هاي آسيب زا يا الگوي خانوادگي آسيب زا معرفي مي شود كه شكل ارتباط را در آن مي توان به صورت بسته يا مستبد نشان داد كه تصميم گيرنده در آن خانواده به جاي فرد مي باشد، بدون شك نقض عوامل خانوادگي در آسيب رساني به خلاقيت چنان بزرگ و شگرف است كه مي توان آن را عامل زمينه ساز براي تأثير ساير الگوها(فردي، آموزشگاهي، اجتماعي) تلقي كرد، بسياري از آسيب هاي جدي كه بر تفكر فرد و شخصيت خلاق وارد مي شود معمولاً از رفتارها، موضع گيريها و برخوردهاي احتمالي نزديكان با فرد خلاق ناشي مي شود انسانها بخش بزرگ و پراهميتي از چرخه رشد و تحول خويش را در فضاي فرهنگي و تربيتي خانواده مي گذرانند بنابراين طبيعي است كه عميقاً تحت تأثير آنچه در درون خانواده آسيب زا باشد، زمينه هاي شكوفايي تفكر و شخصيت خلاق شديداً صدمه خواهد ديد، و نوع دوم جزو خانواده هايي است كه با عنوان خانواده هاي زمينه ساز معرفي مي شود كه شكل ارتباط در آن را مي توان به صورت آزاد منشانه يا همان دموكراتيك نشان داد كه تصميم گيرنده در آن خود فرد علاوه بر خانواده مي باشد و همچنان فرد در مسائل شخصي و عمومي خانواده حق اظهار نظر را دارد. خانواده در مهيا ساختن بسترهاي رشد و پرورش خلاقيت نقش مهمي بازي مي كند؛ زيرا خلاقيت انسان تا حد زيادي وابسته به خانواده است اين وابستگي باعث مي شود بخش مهمي از عكس العملها، مهارت ها و تواناييهاي فرزندان عميقاً از نظام تربيتي و آموزشي خانواده متأثر شود، شايد آنقدر كه بتوان گفت حتي الگوهاي فردي زمينه ساز نيز تا حد زيادي بر نظام پرورشي و تربيتي(سازنده و مولد) خانواده تكيه مي زند، خلاقيت در اين تحقيق بدين گونه تعريف مي شود فرد در راستاي خلاقيتهاي بالقوه خود به بالفعل برسد و به درستي تواناييهايش را شناخته و در رسيدن به اهدافش از آنها استفاده كند، از چشم انداز روانشناسي نيز خلاقيت مفهوم يا پديده اي يگانه و بديع فرض شده است با اين تأكيد كه خلاقيت يك فرآيند رواني است، فرآيندي كه به خلق كردن، ايده پروري، مفهوم سازي، ارايه اشكال هنري و علمي يا توليدات صنعتي منجر مي شود بنابراين خلاقيت يك فرآيند رواني تصور مي شود كه يكتا و يگانه بوده و خاصيتي ابداعي دارد. با توجه به اهميتي كه در مورد خانواده و نقش آن در خلاق بودن يا نبودن فرزندان گفته شد پژوهشگران تأكيد زيادي بر شناسايي تأثيرات محيط خانواده در ميزان خلاقيت نشان مي دهند كه از جمله اين تأثيرات مي توان به جو عاطفي خانواده، شيوه هاي تربيتي و نگرشهاي تربيتي اشاره كرد.(عليرضا پير خائفي 1387)