پايان نامه بررسي مقايسه ي تأثير تمرين هاي پلايومتريكي در آب و خشكي بر توان بي هوازي ناجيان غريق

در 110 صفحه ورد قابل ويرايش 

مقدمه: 

بهبود در ركوردهاي ورزشي مديون پژوهش هاي متخصصان  در زمينه هاي مختلف تربيت بدني و علوم ورزشي است. يكي از اين زمينه ها كه پژوهش هاي بسياري نيز در آن صورت گرفته، علم تمرين وابسته به فيزيولوژي ورزش مي باشد.

ورزشكاران و قهرمانان رشته هاي مختلف ورزشي با توجه به ماهيت رشته ورزشي خود از نظر عوامل مختلف آمادگي جسماني و حركتي داراي نيازها و اولويت هاي ويژه اي مي باشند.

به عبارت ديگر، هر يك از رشته هاي ورزشي  به يكي از عوامل قدرت، استقامت، توان، انعطاف پذيري، سرعت  و يا تلفيقي از آن ها نياز دارند كه با توجه به نوع رشته ورزشي با يكديگر متفاوتند (حسيني، 1377 ).

قدرت عضلاني، پايه و اساس برنامه هاي بدن سازي و آمادگي جسماني بوده كه در رشته هاي مختلف ورزشي جايگاه خاصي دارد. به  عنوان مثال: در رشته ورزشي شنا و نجات غريق علي رغم نيازي كه به عامل قدرت احساس مي شود، عامل سرعت در اولويت بعدي  قرار مي گيرد (كاستيل و همكاران، 1369).

يكي از مهم ترين عوامل موفقيت ورزشكاران در رشته هاي سرعتي، برخورداري از توان بي هوازي و سرعت عكس العمل بالاست. از آنجا كه فعاليت هايي نظير شناي سرعت، وزنه برداري، دووميداني و به طور كلي ورزش­هاي سرعتي نياز به توليد نيروي بيشينه عضلاني دارند،  براي تامين انرژي موردنياز خود شديداًً به دستگاه فسفاژن[1] (آدنوزين تري فسفات- فسفوكراتين) متكي هستند. تمرين هاي سرعتي بي هوازي علاوه بر كسب قدرت، با ايجاد تغييراتي در كارايي حركت، ظرفيت انرژي زايي هوازي و ظرفيت تامپوني، باعث بهبود در اجراي مهارت شده و در

رويدادهاي ورزشي كه فوق العاده بي هوازي هستند،  خستگي را به تعويق مي اندازد(ويلمور و همكاران، 1384).

يكي از بهترين شيوه­هاي افزايش توان بي­هوازي در رشته­هاي سرعتي، تمرين­هاي نسبتاًًً جديدي به نام پلايومتريك[2]است است (ماساموتو و همكاران 2003، رابينسون و همكاران2004، ميلر2002، مقدم1381). اين تمرين­ها اولين بار توسط والري بورزوف[3] از قهرمانان رشته­ي دووميداني اجرا شد و منجر به رسيدن وي به عرصه­ي قهرماني در دووميداني گرديد و  سپس، پژوهش­هاي بيشتري در جهت تأثير اين شيوه­ي­ تمريني در ساير رشته­هاي ورزشي نيز شروع شد(رادكليف و همكاران، 1381). اصطلاح پلايومتريك اولين بار در سال 1975به وسيله­ي فرد ويلت[4]، يكي از مربيان دووميداني به وجود آمد كه از دو واژه­ي پلايو + متريك به معناي فزايندگي قابل ارزيابي گرفته شده است.

 مزيت اين نوع تمرين­ها در اين است كه موجب آمادگي دستگاه عصبي- عضلاني مي­شود و در نتيجه به ورزشكار اجازه مي­دهد تا در فعاليت­هايي كه همراه با تغيير جهت هستند، به شكل نيرومند و سريعي عمل كند. ورزشكاران رشته­هايي مثل: بسكتبال، واليبال، دوهاي سرعت، پرش

ارتفاع، اسكي،  شنا و ساير ورزش­هايي كه به توان بالايي نياز دارند، از اين نوع تمرين­ها بسيار سود مي­برند. از مزاياي ديگر تمرين­هاي پلايومتريك، نوع حركت­هاي آنست.

در اين روش تمريني، حركت­هايي چون: لي­لي كردن، پريدن، جهش با يك پا، جهش با هر دو پا و تاب خوردن وجود دارد كه آموزش و يادگيري آن­ها نيز بسيار آسان است(شاركي، 1374).

از طريق اين تمرين­ها ورزشكار قادر خواهد بود انقباض درون گراي[5]  قوي­تري را پس از انقباض برون گرا[6] اعمال كند. از اين­رو با توجه به اين­كه تمرين­هاي پلايومتريك منجر به افزايش توان مي­شود، نقش اين شيوه­ي تمريني در مهارت­هايي مانند شنا ] و نجات غريق[ كه عامل توان در آنها نقش اصلي را ايفا مي­كند مورد بررسي قرار گرفته و مشخص شده كه اين تمرين­ها در بهبود ركورد و پيشرفت ورزشكاران مؤثر است(كاستيل و همكاران، 1369).

بيان مسئله:

براي اين كه ناجي غريق[7] بتواند به سرعت شنا كند بايد قادر باشد نيروي زيادي را به سرعت و با شدت كافي از طريق دست­ها و پاها براي پيشروي در آب به كار ببرد. به بيان ديگر براي پيشروي در آب به قدرت و سرعت انقباض نياز دارد كه هر دو عامل را مي­توان از طريق تمرين­هاي پلايومتريك بهتر افزايش داد (اميرخاني، 1381).

به­طور كلي تمرين­هاي پلايومتريك، تمرين­ها يا حركت­هايي هستند كه براي دست يابي به نوعي از حركت واكنشي- انفجاري، قدرت و دامنه حركتي را با يكديگر پيوند مي­دهد. از تمرين­هاي پلايومتريك اغلب به عنوان تمرين­هاي پرشي و پرش­هاي عمقي ياد مي شود در حالي كه هر تمرين يا حركتي كه از بازتاب كششي براي توليد واكنش انفجاري استفاده كند، نوعي تمرين پلايومتريك است (بومپا، 1382). با توجه به اين­كه در عمليات نجات غريق اكثر انقباض­هاي عضلاني از نوع درون­گرا مي­باشد و اين مهارت به هماهنگي عصبي عضلاني بالايي نياز دارد؛ تمرين­هاي پلايومتريك باعث افزايش نيروي انقباض درون­گرا (كوتاه شونده) و افزايش هماهنگي عصبي- عضلاني مي­شود و پژوهش­هاي انجام شده روي تمرين­هاي مختلف ورزشي در زمينه­ي اين تمرين­ها، بيانگر اثر مثبت آنهاست(بومپا، 1382).

از سوي ديگر بهبود توان از عناصر مهم افزايش قابليت اجراهاي ورزشي است كه به صورت حاصل ضرب نيرو در سرعت بيان مي­شود. توان عضلاني براي پرتاب­ها، پرش و ضربه­ها ضروري است.  به­علاوه توان براي تغيير جهت سريع و افزايش شتاب و حركت در شروع رشته­هايي مثل دوهاي سرعت و شنا در مسافت هاي كوتاه مدت نياز است.

از آن­جا كه در رشته­ي نجات غريق، هدف ناجيان غريق، رساندن ركورد به پائين­ترين حد ممكن است، در نتيجه فرد ناجي بايد از توان و آمادگي بي­هوازي بالايي برخوردار باشد تا بتواند از عوامل سرعت جسماني در اين رشته به خوبي استفاده كند(چو، 1378).

با در نظر گرفتن اوقات استراحت كم و عدم دسترسي همه­ي ناجيان به وسايل بدن سازي(وزنه)واحتمال آسيب­ديدگي آن­ها در اثر كار با وزنه،  يكي از دغدغه­هاي آن­ها راجع به مفيد بودن تمرين­هاي بدن­سازي بدون وزنه جهت بالا بردن توان بدني و بهبود ركوردها مي­باشد.

تمرين­هاي پلايومتريك بر توان بي­هوازي افراد تأثير دارد (رابينسون و همكاران 2004 ، ماساموتوو همكاران 2003، ميلر2002، شهدادي 1378، آروين1377). اما در شرايط محيطي و اجتماعي مختلف اين تأثير يكسان نيست. با توجه به زودبازده بودن و عدم نياز به وسايل خاص، اين سوال مطرح مي شود كه:

آيا انجام تمرين­هاي پلايومتريك در آب، به اندازه­ي انجام اين تمرين­ها در خشكي، موجب بهبود توان بي­هوازي ناجيان غريق و ارتقاء ركورد­هاي آن­ها مي­شود؟ با توجه به اين مسأله، پژوهشگر قصد دارد تأثير دو روش تمرين پلايومتريك درون آب و خارج از آب را در توان بي­هوازي ناجيان غريق مورد بررسي و مقايسه قرار دهد تا چنان چه تفاوت معنا داري را مشاهده نمود بر اساس آن به ناجيان پيشنهاد كند تا از آن تمرين خاص استفاده نمايند.