پايان نامه مقدمه ، تصحيح و تعليق ديوان طاهر آتشي شيرازي

بي شك يكي از راه هاي آگاهي از پيشينه تاريخ و تمدن هر جامعه اي احياي آثار مكتوب به جا مانده از پيشينيان است، از اين رو با رواج فن تصحيح نسخ خطي از حدود يك قرن پيش بخش وسيعي از تاريخ و فرهنگ ايراني كه سالها در گوشه و كنار كتابخانه هاي عمومي و شخصي در انزوا قرار گرفته بودند،آشكار شد. ديوان سيد طاهر آتشي شيرازي كه خود در جاي جاي اشعارش از آن با نام ولايت نامه ياد مي كند، يكي از اين آثار است كه تا كنون تصحيح نشده و به چاپ نرسيده و در نتيجه مورد نقد و ارزيابي قرار نگرفته است ميرزا طاهر آتشي گمنام قرن نهم و دهم هجري است كه هيچ شرح حالي از وي ثبت نشده به گونه اي كه تاريخ تولد و وفات ،خانواده و نياكان و استادان و شاگردان وي هيچ اطلاعي در دست نيست و تنها مي دانيم شاعري شيرازي نانوا پيشه بوده كه با شاعري ناشناخته تر از خود به نام صبوحي شيرازي كه هم پيشه او بوده از طريق هجو ارتباط داشته است. سبك وي چون ديگر معاسرانش همان سبك پيشينيان است،هر چند در قدرت شاعري به پاي ايشان نمي رسد،اما تلاش كرده با كهن گرايي هاي لغوي و دستوري در سبك زباني به سبك خراساني نزديك شود و با كاربرد آرايه هاي گوناگون با بسامد بالا، تصوير سازي و به كار گيري تشبيه و استعاره ويژگي هاي سبك عراقي را احيا كند. ديوان وي شامل 28 قصيده است كه غير از دو قصيده كه در باره مصنوعات الهي و واجبات است و سه قصيده در مدح و منقبت پيامبر دو قصيده در باره حضرت صديقه طاهره(س) ويك قصيده در ختم كتاب ،بيست قصيده در مدح و منقبت اميرالمؤمنين(ع) و بيان معجزات ايشان سروده است. اين پايان نامه شامل مقدمه اي در باره معرفي طاهر آتشي و سبك شناسي اشعار اوست. و پس از آن ديوان تصحيح شده شاعر بر اساس چهار نسخه خطي موجود در كتابخانه هاي مجلس شوراي اسلامي ، مجلس ملي، دانشگاه تهران و كتابخانه شخصي آقاي افشين عاطفي آورده شده و در پايان پس از نتيجه گيري تعليقاتي كه شامل شرح لغات دشوار ديوان،فهرست آيات و احاديث و تلميحات و فهرست اعلام ، كه خود نام افراد خاص ، حيوانات، گياهان،ابزار جنگي و ... را در بر دارد، آمده است.

كليد واژه ها :طاهر آتشي شيرازي، ديوان اشعار، سبك شناسي، نسخه خطي ، تصحيح و تعليق.

فهرست مطالب

 پيش گفتار.. أ

فصل اول:ديباچه

معرفي طاهر آتشي..

مذهب شاعر..

معاصران شاعر..

شعر آتشي..

شعر فارسي در قرن نهم..

اوضاع سياسي، اجتماعي، ديني، علمي و ادبي ايران در دوره تيموريان

وضع اجتماعي ايران در قرن نهم..

اديان و مذاهب قرن نهم و اوايل قرن دهم..

اهل سنت و شيعه..

رسمي شدن تشيع..

وضع عمومي زبان و ادب فارسي..

شاهزادگان و شاعران پارسي گو..

شعر و شاعري درقرن نهم..

سبك شناسي شعر آتشي..

ويژگي‌هاي زباني..

ويژگي‌هاي لغوي..

1-كاربرد واژه‌هاي كهن:..

2-كاربرد واژگان عربي:..

3-كاربرد تركيب‌هاي عربي:..

4-كاربرد واژگان معرب:..

5-كاربرد واژگان عبري:..

6-كاربرد شكل عاميانة واژگان:..

7-كاربرد شكل كهن واژگان..

1-7- كاربرد شكل قديم حروف:..

2-7- كاربرد شكل قديم كلمات:..

8-تخفيف واژگان:..

1-8- تخفيف فعل:..

2-8- تخفيف اسم عام:..

3-8- تخفيف اسم خاص:..

4-8- تخفيف واژه‌هاي مشدد:..

9- كاربرد «مر» قبل از واژگان داراي«را»:..

10- كاربرد انواع الف..

1-10- كاربرد الف اطلاق؛..

2-10- كاربرد الف جواب:..

3-10- كاربرد الف توصيف (صفت ساز):..

11- ويژگي‌هاي دستوري (نحوي)..

1-11- شيوه‌هاي خاص كاربرد «مي»، «همي»:..

2-11- كاربرد «ب» تأكيد بر سر فعل:..

3-11- كاربرد فعل ناقص به جاي تام:..

4-11- جابه جايي فعل معين:..

5-11- كاربرد فعل مفرد براي نهاد جمع:..

6-11- حذف فعل با قرينه معنوي:..

7-11- كاربرد شكل قديمي افعال در ديوان آتشي..

8-11- شيوه‌هاي خاص كاربرد عدد و معدود..

9-11- جهش ضمير..

10-11-تركيب كلمات..

11-11-شيوه‌هاي كاربرد اسم نكره..

12-11-اصوات:(پر بسامد)..

13-11-صفت فاعلي مرخم..

14-11-كاربرد"ان"..

15-11- آوردن مصدر بعد از"خواستن"،"بايستن"..

16-11- كاربرد"ش" فاعلي (كه از ويژ گي‌هاي سبك خراساني است)

17-11- صفت جانشين اسم..

ويژگي‌هاي ادبي..

1- تصويرسازي( imagery):..

2- كاربرد آرايه‌هاي ادبي گوناگون..

3- استعاره..

4-كنايه:..

5- تضاد (مطابقه، طباق، تطبيق، تكافؤ)..

6- تنسيق الصفات..

7- جناس..

8- اشتقاق:..

9- مراعات نظير(تناسب، مؤاخات، توفيق، تلفيق و ائتلاف):..

10- تكرار:..

11- مبالغه، اغراق و غلو:..

12- واج‌آرايي:..

13- حساميزي..

14- تلميح:..

15- تضمين:..

16- اقتباس..

17-حسن مطلع :..

18- حسن تخلص..

19- وزن وقافيه در شعر آتشي..

ويژگي‌هاي فكري..

1- حمد وستايش خدا و نعت معصومين..

2- اظهار عجز در نعت پيامبر(ص) و ائمه (ع)..

3- نكوهش دشمنان دين..

4- بي ارزشي دنيا و روي آوردن به قناعت..

5- مباهات به سرودن اشعار اعتقادي..

6- اعتقاد به ولايت و اميد رستگاري..

7-معرفي نسخه‌هاي خطي و شيوه تصحيح آن..

8- روش تصحيح:..

9- ويژگي‌هاي رسم الخطي نسخه ها..

فصل دوم:متن قصايد

قصيده 1:فتح قلعة خيبر..

قصيده 2:خواب ديدن خديجه كبري در مغرب زمين.....

قصيده3:آمدن اعرابي و آوردن كشته به كوفه..

قصيده4:نارطلبيدن حضرت خيرالنسا..

قصيده5:فضيل گبر..

قصيده 6:خطبه خواندن.....

قصيده 7:ولايت ظاهر ساختن ... با جهودان..

قصيده 8:طغرل بربري..

قصيده 9:شهاب گبر..

قصيده10:قلعه سلاسل..

قصيده11:انيس گبر..

قصيده 12:كشتن شير- سيف يمني..

قصيده 13:زمر بربري..

قصيده 14:آمدن ابوجهل بر در مسجد رسول خدا و معجزه خواستن..

قصيده 15:رعد جنگي..

قصيده16:ضيافت جابر..

قصيده 17:كشته در مسجد..

قصيده 18:حضرت علي(ع) و سلمان..

قصيده19:اعرابي خدمت رسول خدا..

قصيده 20:خانه خريدن احمد كوفي از حضرت علي(ع)..

قصيده 21:غزا با جنيان..

قصيده 22:ذكر تصنيف آزري در باب مصنوعات الهي..

قصيده 23:ذكر واجبات سليمي در باب وضو..

قصيده 24:عروسي رفتن خيرالنسا..

قصيده 25:غزا با عبدالصنم..

قصيده26:طال مغربي..

قصيده 27:مسلمان شدن زرين كمر..

قصيده 28:ختم كتاب و مدح اسداله الغالب..

فصل سوم:نتيجه گيري

نتيجه‌گيري..

فصل چهارم:تعليقات و فهرست‌ها

آيات..

احاديث..

تلميحات..

لغات..

فهرست اعلام..

اسامي خاص..

حيوانات..

ابزار جنگي..

اجرام آسماني..

گلها و گياهان..

كتب آسماني..

اسامي قبيله ها..

بت ها..

اساطير..

مكان..

فهرست منابع..