پايان نامه نگاهي كلي به سبك، زبان و عناصر داستاني احمد محمود نويسنده صاحب سبك معاصر

دانلود پايان نامه نگاهي كلي به سبك، زبان و عناصر داستاني احمد محمود نويسنده صاحب سبك معاصر

اين  پايان نامه با فرمت Word بوده و قابل ويرايش است و همچنين آماده پرينت مي باشد.

فهرست

عنوان                             صفحه

چكيده...................................................................................................              أ

مقدمه ..................................................................................................             ب

پيش‌گفتار ...........................................................................................                ج

فصل اول

درآمدي در ويژگي‌هاي سبك احمد محمود »....................................................................     2           

فصل دوم

بررسي و تحليل عناصر داستاني «مدار صفر درجه»............................................................  14            

2ـ1ـ خلاصه‌ي داستان......................................................................................                   15

2ـ2ـ موضوع....................................................................................................                17

2ـ3ـ درون‌مايه.................................................................................................                 18

2ـ4ـ پيرنگ......................................................................................................               19

2ـ5ـ شخصيت.................................................................................................                  23

2ـ5ـ1ـ شخصيت‌هاي اصلي.............................................................................                      28

2ـ5ـ1ـ1ـ باران.................................................................................................                 28

2ـ5ـ1ـ2ـ نوذر.................................................................................................                  38

2ـ5ـ1ـ3ـ يارولي..............................................................................................                  46

2ـ5ـ2ـ شخصيت‌هاي كم اهميت (زنان) ...................................................................                55

2ـ5ـ2ـ1ـ مائده................................................................................................                   56

2ـ5ـ2ـ2ـ بي‌بي سلطنت...................................................................................                     59

2ـ5ـ2ـ3ـ بلقيس..............................................................................................                   63

2ـ5ـ3ـ شخصيت‌هاي كم اهميت‌تر............................................................................              64

2ـ5ـ3ـ1ـ شخصيت‌هاي محل زندگي باران...............................................................                 64

2ـ5ـ3ـ2ـ شخصيت‌هاي محل كار باران......................................................................              71

2ـ5ـ4ـ ساير شخصيت‌ها.................................................................................                      71

2ـ6ـ زاويه ديد.................................................................................................                  76

عنوان                             صفحه

2ـ7ـ زمينه‌ي داستان.........................................................................................                   74

2ـ8ـ گفتگو......................................................................................................                 83

2ـ9ـ لحن.........................................................................................................                90

فصل سوم

بررسي و تحليل عناصر داستاني «زمين سوخته» .................................................................    92        

3ـ1ـ خلاصه‌ي داستان......................................................................................                   93

3ـ2ـ موضوع....................................................................................................                97

3ـ3ـ درون‌مايه.................................................................................................                 97

3ـ4ـ پيرنگ......................................................................................................               100

3ـ5ـ شخصيت.................................................................................................                  102

3ـ6ـ زاويه ديد.................................................................................................                  106

3ـ7ـ زمينه‌ي داستان.........................................................................................                   107

3ـ8ـ گفتگو......................................................................................................                 109

3ـ9ـ لحن.........................................................................................................                110

3ـ10ـ فضا و رنگ...........................................................................................                  111

منابع..............................................................................................................                112

چكيده

احمد محمود كه از نويسندگان سرشناس و صاحب سبك در نثر داستاني معاصر فارسي به شمار مي‌رود، با زبان خاص و ديدگاه‌هاي اجتماعي در شرايط زيستي، فرهنگي، اقليمي، اقتصادي، سياسي مردم درنگ كرده و عميق شده است. عناصر داستاني در دو اثر او يعني «مدار صفر درجه» و «زمين سوخته» با توجه به ديدگاه ها و سبك نويسنده در راستاي تأكيد بر اهميت و جايگاه هر يك در نگاه نويسنده نقادي گشته است.

كليد واژه‌ها: احمد محمود، عناصر داستاني، «مدار صفر درجه»، «زمين سوخته».

مقدمه

در ابتدا فرض بر آن بود كه نويسنده به طور كامل به تمامي عناصر پرداخته است و با هدف بررسي جزء ‌به ‌جزء اين عناصر و تحليل‌شان طبق برداشت خود پي مي‌بريم كه بعضي عناصر نمو بيش‌تري دارند.

داستان‌هاي احمد محمود آن قدر صميمي هستند كه خواننده در نگاه اول گمان مي‌كند كه هيچ نقصي در روند كار پيش نمي‌آيد. اما چند لايه بودن رمان‌ها، پر حجم بودن‌شان و اغلب يكنواختي آ‌ن‌ها مشكلاتي است كه در حين كار مشاهده مي‌شود. البته سختي منابع كتابخانه‌اي نيز در اواخر كار باعث كاهش روند مطلوب مي‌شود.

ابتدا با مطالعه رمان بدون استفاده از هيچ نقدي به استخراج عناصر داستاني با توجه به قواعد عناصر داستان‌هاي موجود از جمله، ميرصادقي، براهني و يونسي پرداخته شد و سپس نقدهاي ديگر مانند دستغيب، زنوزي جلالي مطالعه شد و نظر برخي از اين نقادان بسيار جالب به نظر مي‌رسد و نقادان ديگر با ديدي سطحي و نه عميق به آن پرداخته‌اند كه به وضوح در متن رساله آورده شده است.

اين پژوهش در سه فصل تنظيم شده است. فصل اول : سرآغازي در ويژگي‌هاي سبك احمد محمود كه در زير اين عنوان نگاهي كلي به سبك، زبان و عناصر داستاني احمد محمود مي‌شود و در حد امكان صحبت‌هايي كه ديگران كمتر داشتند به آن پرداخته شده است، مانند: برخي ديدگاه‌هاي اجتماعي و سياسي و ... و دو فصل ديگر به صورت جزء به جزء عناصر داستاني «مدار صفر درجه» و «زمين سوخته» كه دو اثر شاخص احمد محمود مي‌باشند به اين صورت كه در اين پژوهش پرداخته شد، كمتر مورد توجه بوده است. اميدوارم كه مورد توجه استادان ارجمند قرار گيرد.

پيش گفتار

پژوهش حاضر، كنكاشي دوباره با رويكردي تازه در آثار احمد محمود نويسنده‌ي صاحب سبك معاصر است. احمد محمود با برگزيدن زباني خاص، توجه به لهجه و اقليم جنوب به حق يكي از برجستگان اقليم پرداز است؛ «موضوع مناسب، محتواي متعالي، كشف و پي ريزي ساختمان استوار، ايجاد ساختار مطلوب، داشتن هدف معتبر و تسلط بر دو عامل زمان و مكان هيچ كدام كمترين جلوه و اهميتي نخواهد داشت اگر نويسنده بر زباني كه به آن زبان مي‌نويسد به نحوي خاص، نو، زنده و قدرتمندانه چيره نباشد» (يونسي، 1369: 187). احمد محمود با برگزيدن اين زبان كامل و توجه همه جانبه به فرهنگ و آداب و رسوم مردم جنوب در دوره‌هاي مختلف معاصر به استقلال سبك رسيده است.

اين زبان زنده علاوه بر اثرگذاري بر كل اثر به طور خاص خود را در توصيف، نثر شخصيت پردازي و نوع گفتگوهاي نويسنده به طور كامل نشان مي‌دهد و در پيوند با جهان بيني خاص و ديدگاه‌هاي سياسي اجتماعي وي آثاري ممتاز را ارائه مي‌دهد اگرچه همين آثار در نوع خود از كمبودها و ايرادهايي برخوردار هستند.

احمد محمود از نظر سياسي اجتماعي و بنا بر شرايطي كه در آغاز جواني پشت سر گذاشته است ديدگاه‌هايي انتقادي و متعالي دارد. او اين افكار را تا دير زماني حفظ مي‌كند و در سراسر آثارش به نمايش مي‌گذارد به طوري كه بيشتر نوشته‌هاي او به نوعي بيان ديدگاه‌هاي مبارزه طلبانه است هرچند به نظر نااميد مي‌رسد و حتي در اوج، در پيروزي يا هنگام امنيت و آرامش موج نااميدي در فضا و عمل قهرمان يا زير لايه‌هاي داستان‌هايش ديده مي‌شود.

وي در تصويري كه از جامعه ارائه مي‌دهد و ديدگاه‌هاي جامعه شناختي خود از آنچه به اصطلاح مد روز بوده و همه درباره‌ي آن مي‌نوشته‌اند بي تأثير نبوده است اما رفته رفته و در مجموع صاحب ديدگاه‌ها و نگرش‌هاي مستقلي شده است.

گذشته از آنچه مربوط به جنبه‌ي معنايي اثر مي‌شود، در حوزه‌ي عناصر داستاني نيز متفاوت از ديگران عمل مي‌كند. برخي عناصر داستاني در آثار احمد محمود برجستگي خاصي يافته‌اند از جمله شخصيت، فضا سازي و صحنه پردازي و گفتگو، برخي ديگر نيز از سادگي خاصي برخوردارند مثلاً طرح و پيرنگ. اما اين هر دو نيز قابل قبولند هرچند قدرت آن چند عنصر اول را ندارند. در كنار اين زاويه ديد نيز در نظر وي كاركرد جالب توجهي دارد. وي معمولاً از زاويه‌ي ديد سوم شخص در بي‌طرفي تمام به روايت داستان‌هايش مي‌پردازد.

در پژوهش پيش رو كه در سه بخش تنظيم شده است به بررسي نكات گفته شده مي‌پردازيم. موارد ياد شده را به طور كلي در بخش اول با توضيحات بيشتري پي خواهيم گرفت. سپس در بخش دوم به طور اختصاصي از عناصر داستاني «مدار صفر درجه» و نقاط ضعف و قوت آن‌ها سخن خواهيم گفت. در بخش سوم نيز همين روال را درباره‌ي رمان «زمين سوخته» پي مي‌گيريم.

با توجه به اين كه در زمينه‌ي دو كتاب ياد شده هنوز جاي سخن بوده و به طور كافي به اين دو اثر از ساير جهات پرداخته نشده است ضرورت تحقيق حاضر و نظير آن پيش مي‌آيد كه اميد است مورد توجه استادان و ادب دوستان عزيز قرار گيرد.

در پايان وظيفه‌ي خود مي‌دانم از تك‌تك استادان ارجمند گروه زبان و ادبيات فارسي به ويژه استاد راهنماي محترم، جناب آقاي دكتر ابراهيمي تشكر لازم را داشته باشم.