پايان نامه تجزيه و تحليل كودك آزاري

پايان نامه تجزيه و تحليل كودك آزاري

بخشهايي از متن:

مقدمه:

مراقبت براي رشد اوليه و تكامل كودكان خردسال، راه‌گشاي زندگي آنان در آموزش، خوداتكايي و زندگي مستقل در آينده است. كودك در هنگام تولد موجود ناتواني است كه براي طي كردن مسير زندگي مستقل نياز مبرمي به زندگي خانوادگي دارد به‌طوري‌كه اگر اين حمايت خصوصاً در سال‌هاي اوليه زندگي خدشه دار شود ادامه زندگي سالم كودك با مخاطره بسيار جدي مواجه مي‌شود. در اين دوران حساس، كودك زندگي مستقل، توجه به ديگران، رعايت حق و حقوق ساير افراد، نظم و انظباط و ... را در محيط پويا و صميمي خانوادگي فرا مي گيرد. فرآيند رشد و تحول كودك تابع تأثير متقابل عوامل زيستي، رواني و اجتماعي است و خانواده نقش بسيار مهم و اساسي را در اين زمينه ايفا مي كند.

كودك براي رشد و تحول نياز به فراهم شدن محيط مساعد دارد، محيطي كه كليد اصلي آن “ مراقبت والدين” است. مراقبت يعني درك كردن، شناختن، دوست داشتن، پذيرفتن، تحريك انگيزه هاي كودك، تأمين نيازهاي تغذيه اي و پوشاك و حفاظت از كودك در برابر بيماريها و در يك كلام انتظار مناسب از توانائي‌هاي كودك داشتن است.

والدين بايد بتوانند نيازهاي فزاينده كودك را دريافته و به آن پاسخ مناسب بدهند. ميزان وابستگي و علاقه دو طرفه بين والدين و كودك، توانائي او را براي يادگيري و دانستن مطالب جديد افزايش مي دهد. در حالي كه بدرفتاري با كودك و عدم توجه به نيازهاي او مي تواند باعث ايجاد اختلالات رواني مانند پرخاشگري در بزرگسالي شود. (موسوي و همكاران، 1380).

كودك در ابتداي تولد كاملا وابسته و ناتوان است. او براي بقاي خود نيازمند است كه به محيط خود اطمينان داشته باشد و احساس امنيت كندو احساس امنيت مهمترين سنگ بناي شخصيت آدمي است. در اولين مرحله رشد ، درگيري و مبارزه ميان امنيت خاطر و احساس ناامني، مهمترين مسأله اي است كه كودك با آن روبروست. او هميشه به طور فطري در جستجوي آرامش است.

هنگامي‌كه در محيط رشد هيجان، ترس، بي توجهي و بدرفتاري و ناراحتي‌هايي مانند آن باشد، كودك با تجربه هايي روبرو مي شود كه نتيجه اش احساس ناامني و عدم اعتماد است. اما محيطي كه سلامت جسمي و تغذيه اي كافي و به كار گيري حواس و حركات و احساس آرامش طفل را فراهم كند، باعث ايجاد امنيت و حس اعتماد در كودك مي شود.

اهميت مادر براي كودك در رفع نيازهاي او خلاصه نمي شود: بلكه همه احساس امنيت كودك وابسته به وجود مادر است. اولين احساس رضايت در نتيجه مكيدن حاصل مي شود. شير دادن مادر، پيوندي عميق بين كودك و مادر به وجود مي آورد و موجب رضايت خاطر مادر و احساس امنيت و رضايت كودك مي شود.

مطابق تحقيقات ولف واشپيتز، در صورتي كه كودك به طور مستمر عشق و علاقه مادر را دريافت نكند. حتي واكنش‌هاي بسيار طبيعي عاطفي نيز به موقع بروز نمي كند. براي مثال در فاصله سني سه تا شش ماهگي واكنش طبيعي خنده در كودك ديده مي شود، اما اگر فعاليت‌هاي مادرانه ناكافي باشد اين واكنش طبيعي بروز نمي كند.

تحقيقات مارگارت ريبل نشان مي دهد كه واكنش كودكان نسبت به توجه ناكافي مادر، به صورت پريدگي رنگ و از دست دادن شادابي طبيعي، عدم تنفس طبيعي و حتي ناراحتي هاي معده و روده كه منجر به اسهال و استفراغ در كودك مي شود، ظاهر مي گردد.

با توجه به اين تحقيقات، كودك بايد در يك دوره طولاني، محبت مادرانه كافي و با ثبات را تجربه كند و تظاهر به رفتار مادرانه كافي نيست. كودك نياز به دريافت محبت واقعي و عميق مادر يا جانشين مادر دارد تا بتواند مراحل رشد را به‌طور طبيعي طي كند يا عشق و علاقه خود را به او ابراز كند.

طرد كودك و عدم توجه به او براي كودك بسيار خطرناك و دردناك است. عدم توجه مادر به كودك مي تواند اختلالات مختلف رواني براي كودك به بار آورد. از همان ابتدا مشاهده مي شود كه كودك نسبت به ناراحتي و عصبانيت واكنش نشان مي دهد. گاه به شدت گريه مي كند، عصباني مي شود و شير نمي خورد. روابط اوليه كودك و مادر اهميت فوق العاده اي در چگونگي اجتماعي شدن و رشد شخصيت او دارد.

عدم توجه به كودك نيز سبب طرد شدن كودك مي شود. در نتيجه او به هيچ وجه نسبت به محيطي كه در آن زندگي مي كند احساس امنيت نمي كند. چنين كودكاني معمولاً مشوش و مضطربند و ناسازگاري‌هاي رفتاري نشان مي دهند. (سيف و همكاران 1380) . لذا قرار گرفتن كودك در يك محيط خانوادگي پر استرس و يا در معرض خطر آزار و اذيت بودن مي تواند مانع رشد جسمي و فكري كودك گردد.

كودكان تحت آزار در كسب مهارت‌هاي بنيادي در دامان خانواده دچار مشكل مي شوند، مهارت‌هاي اصلي فكر كردن را به دست نمي آورند، اعتماد به نفس ضعيفي خواهند داشت و رشد اجتماعي پيدا نمي كنند و نهايتاً در بزرگسالي ممكن است نقش مثبت و مؤثر در اجتماع نداشته باشند.

كودك بايد آزادي عمل داشته باشد زيرا آزادي عمل موجب تقويت حس استقلال و ايجاد اعتماد به نفس در كودك مي گردد. ولي آزادي بايد تا آنجا باشد كه كودك از آن سوء استفاده ننمايد و موجب آزار ديگران و صدمه به خود نگردد. كودكي كه احساس كمبود محبت از سوي والدين مي كند تمامي توان خود را به كار مي گيرد تا با جلب محبت ديگران آن را جبران نمايد.(موسوي و همكاران، 1380)

بيان مسئله:

آزار و اذيت كودكان هموراه در طول تاريخ، به اشكال مختلف وجود داشته است. به عبارتي كودكان كه جزء يكي از آسيب پذيرترين اقشار اجتماعي هستند و هميشه در معرض تعرض افراد گوناگون- خواه در خانواده يا اجتماع- قرار مي گرفته‌اند.

پديده كودك‌آزاري ناشي از علل گوناگوني چون ناآگاهي و ناآشنايي افراد نسبت به حقوق كودك، فقر، اعتياد، طلاق، مشكلات رواني آزارگران كودك ، مشكلات خانوادگي و بيماري‌هاي مزمن و غير قابل درمان در كودكان است.

كودك آزري طيف گسترده اي دارد و در جوامع مختلف داراي شدت و ضعف است. در مجموع كودك آزاري به طرق مختلف از جمله كار و استثمار كودكان، ايذاي كودكان توسط والدين خود يا ناپدري، نامادري، نابرادري و ناخواهري، تجاوز جنسي به كودكان، تبعيض در خانواده به صورت تبعيض بين دو جنس يا تبعيض بين فرزندان از يك جنس، نظام آموزشي ناكارآمد و ... ظهور مي يابد.

...

كودك آزاري در عصر جديد:

با وجود قدمت پديده كودك آزاري، از شناسايي اين پديده تا كنون مي توان چهار دوره را از يكديگر تميز داد. نخستين دوره مربوط به سال‌هاي 1860 تا 1946 است. در آن زمان “ تارديو[1]” متخصص پزشك قانوني كشورفرانسه، سندروم كودك آزاري جسمي خصوصاً آزار جسمي عليه كودكان ناتوان را گزارش نمود، همزمان با وي“ سامل وست” يك متخصص كودك نيز گزارشي را از شكستگي ‌هاي متعدد ، كبودي‌ها و برآمدگي ‌هاي استخواني در كودك داد.

فرويد نيز در شرح حال خانم هايي كه به علت مشكلات عصبي به او مراجعه مي كردند، به آزار جسمي و جنسي آنان در دوران كودكي و خانواده پي برد.

دومين دوره مربوط به سال 1946 تا 1962 است. در اين دوره براي نخستين بار “كافي”[2] راديولوژيست آمريكايي شش مورد كودك مبتلا به خونريزي سخت را گزارش داد كه در همه آنها شكستگي هاي متعدد به تعداد 23 عدد وجود داشت. وي معتقد بود تمام اين شكستگي ها ريشة ضربه اي دارد، ولي مكانيسم ايجاد آنها نا معلوم بود در اين دوره كودك آزاري تا حدودي شناخته شد، ولي به عنوان يك مسأله مطرح نشد.

سومين دوره به وسيله “كمپ”[3] و همكارانش در سال 1962 آغاز شد كه در آن موقع به عنوان سندرم كودك كتك خورده توصيف شد. چهارمين دوره كه از سال 1972 شروع شد، مسأله كودك آزاري به صورت آزارهاي جسمي، جنسي، عاطفي، غفلت و مسامحه مورد طرح و بررسي قرار گرفت.

اكنون پنجمين دوره، يعني دوره اي است كه بيشترين تأكيد بر نحوة پيش‌گيري از كودك آزاري است.(پور ناجي،78) پديده كودك آزاري با اينكه گذشته اي به قدمت تاريخ بشر دارد، اما هنوز در كشور ما چندان به شكل علمي و صحيح مورد بررسي ارزيابي و شناخت قرار نگرفته است.

فهرست مطالب

عنوان                                          صفحه

فصل اول:

مقدمه ....................................................................................................................................... 2

بيان مسأله ............................................................................................................................... 4

هدف پژوهش ........................................................................................................................ 5

ضرورت اهميت پژوهش .................................................................................................... 5

فصل دوم:

    تعريف ها ................................................................................................................................ 7

       روش‌هاي اعمال خشونت ................................................................................................ 11

       تاريخچه ................................................................................................................................ 13

انواع سوء رفتار ................................................................................................................... 19

چرا والدين فرزندان خود را كتك مي زنند ................................................................. 20

والدين آسيب رسان ........................................................................................................... 21

تظاهرات باليني كودك كتك خورده .............................................................................. 22

جدول علائم و نشانه هاي رفتاري و كلامي كودك تحت آزار جسمي ............... 25

اثرات رواني كودك آزاري جسمي   ................................................................................ 26

اثرات بدني كودك آزاري جسمي    ................................................................................. 26

جدول علائم و نشانه هاي آزار جسمي در كودك .................................................... 29

گزارش از يك مورد سوء رفتار جسمي ....................................................................... 30

تشخيص كودك آزار جسمي .......................................................................................... 31

شيوع كودك آزاري جسمي در ايران ............................................................................ 38

كودك آزاري جنسي .......................................................................................................... 42

انواع آزار جنسي ................................................................................................................. 43

عنوان                                          صفحه

جنس كودكان قرباني سوء رفتارهاي جنسي ............................................................... 44

سن كودكان قرباني سوء استفاده جنسي ....................................................................... 46

نوع تجاوز ............................................................................................................................ 43

تعداد دفعات تجاوز ........................................................................................................... 48

چه كساني كودكان را مورد سوء استفاده جنسي قرار مي دهند؟ ........................... 48

اختلالات رواني آزارگران جنسي ................................................................................... 50

رازداري در كودكان قرباني سوء استفاده جنسي ......................................................... 53

حربه هايي كه سوء استفاده كنندگان از كودك به كار مي برند .............................. 54

نشانه هاي باليني سوء رفتار جنسي ............................................................................... 56

عوامل تشديد واكنش ها .................................................................................................. 58

جدول علائم و نشانه هاي كودك آزاري جنسي ........................................................ 59

گستره و شيوع آزار جنسي .............................................................................................. 60

غفلت و مسامحه ................................................................................................................ 62

مصاديق غفلت .................................................................................................................... 62

نشانه هاي سوء رفتار ناشي از غفلت ............................................................................ 65

خصوصيات بارز غفلت فيزيكي ..................................................................................... 65

نشانه هاي رواني غفلت و مسامحه ............................................................................... 65

كودك آزاري عاطفي ......................................................................................................... 66

اثرات كودك آزاري عاطفي ............................................................................................. 68

جدول علايم و عوارض سوء رفتار با كودكان ........................................................... 70

علل و زمينه هاي كودك آزاري ...................................................................................... 71

عوامل محيطي، اجتماعي و فرهنگي .............................................................................. 71

كودكان شبانه روزي .......................................................................................................... 74

عنوان                                          صفحه

تفاوت محيط شبانه روزي و خانواده ............................................................................ 75

كودكان جنگ ...................................................................................................................... 78

كودك آزاري ناشي از آداب، رسوم و نگرش هاي مذهبي و فرهنگي ................. 81

كودك آزاري ناشي از نظام آموزشي ............................................................................. 82

كودك آزاري در قالب تجارت اعضاي بدن و فروش كودكان ............................... 86

كودك آزاري ناشي از فقر و نظام اقتصادي جامعه و دولت .................................... 88

كودكان خياباني ................................................................................................................... 88

آمار كودكان خياباني در ايران .......................................................................................... 90

كودكان كار .......................................................................................................................... 91

كار استثمارگرانه به چه معناست .................................................................................... 92

كودك، فقر، كار، آموزش ................................................................................................. 92

آمار كودكان و كارگر در جهان ....................................................................................... 93

كار كودكان در ايران .......................................................................................................... 94

شكل هاي كار كودكان ...................................................................................................... 95

وضعيت اشتغال كودكان در ايران ................................................................................... 99

علل عمدة كار كودكان ................................................................................................... 100

كار كودكان و بزه‌كاري ................................................................................................... 101

 وجود قوانيني مبني بر مجاز شمردن تنبيه بدني ...................................................... 102

خصوصيات كودك آزار ديده، والدين و خانواده هاي آزارگر ............................. 103

درمان .................................................................................................................................. 111

رويكردهاي نظري در ارتباط با كودك آزاري .......................................................... 113

حقوق كودكان .................................................................................................................. 118

پيگيري كنوانسيون حقوق كودك در كشورهاي خارجي ...................................... 123

عنوان                                          صفحه

كنوانسيون حقوق كودك در ايران ............................................................................... 124

حقوق كودكان در ايران .................................................................................................. 125

حقوق كودك در مجلس ................................................................................................ 134

فصل سوم:

روش پژوهش .................................................................................................................. 136

نوع پژوهش ...................................................................................................................... 136

سؤال‌پژوهش .................................................................................................................... 136

جامعه پژوهش ................................................................................................................. 137

نمونه پژوهش و ويژگي هاي آن ................................................................................. 137

ابزار پژوهش ..................................................................................................................... 137

معرفي پرسش‌نامه ............................................................................................................ 137

نمره گذاري آزمون .......................................................................................................... 138

روش آماري ...................................................................................................................... 138

فصل چهارم:

       بررسي دلايل اثبات يا رد فرضيه ................................................................................. 140

       جدول ................................................................................................................................. 145

فصل پنجم:

       تبيين فرضيه ...................................................................................................................... 147

پيشنهادها ........................................................................................................................... 153

محدوديت ها .................................................................................................................... 154

منابع .................................................................................................................................... 155

سؤال‌هاي پرسشنامه