پايان نامه بررسي نقش سرمايه فكري بر بازارگرايي شركت هاي بيمه خصوصي
چكيده
هدف اين تحقيق بررسي اثرات ابعاد سرمايه فكري بر افزايش ميزان بازارگرايي شركت هاي بيمه خصوصي استان اصفهان مي باشد. روش انجام تحقيق حاضر به صورت توصيفي- همبستگي بوده است و آزمون فرضيات با روش همبستگي و نرمافزار SPSS نسخه 19 صورت گرفته است. قلمرو مكاني اين تحقيق شركت ها و نمايندگي هاي بيمه خصوصي استان اصفهان در بازه ي زماني بهار و تابستان 1392 مي باشد كه با توجه به حجم جامعه 600 نفري، 255 آزمودني به روش تصادفي طبقه اي براي انجام تحليل هاي آماري انتخاب شدند. روايي و پايايي پرسش نامه ارزيابي سرمايه فكري، كه توسط بونتيس ساخته شده است و پرسش نامه بازارگرايي كه توسط نارور و اسليتر ارائه شده است ، هر دو مورد تاييد قرار گرفتند.
نتايج تحقيق در دوبخش آمار توصيفي و استنباطي ارائه شد كه در بخش آمار توصيفي ، اعضاي نمونه آماري را بر حسب ميزان سن ، جنسيت، سطح تحصيلات، سابقه خدمت و نوع شركت به تفصيل ذكر شدند و در بخش آمار استنباطي ، نتايج تحقيق با استفاده از آزمون ضريب همبستگي اسپيرمن نشان داد كه رابطه مستقيمي بين ابعاد مختلف سرمايه فكري و بازارگرايي شركت هاي بيمه وجود دارد و نيز آزمون هاي تحليل واريانس فريدمن نشان داد كه بعد مشتري سرمايه فكري از ديگر ابعاد سرمايه فكري ميانگين بالاتري دارد. و در آخر بر اساس نتايج آزمون هاي آماري مذكور پيشنهاداتي به شركت هاي خصوصي بيمه استان اصفهان و ساير ارگان هاي مشابه ارائه گرديد.
واژگان كليدي: سرمايه فكري، بازارگرايي ، بعد انساني، بعد مشتري، بعد ساختاري
مقدمه :
در دنياي امروز كه فضاي تجاري بيشتراز گذشته رقابتي وغيرقابل پيش بيني شده ، شركت ها براي ماندگاري و حصول به اهداف تجاري ناچار به استفاده از رويكردهاي متعالي و توسعه شايستگي ها و قابليت هاي خود در مواجهه با عدم اطمينان هستند. بازارگرايي كه رويكردي عملياتي به ديد گاه بازاريابي در عمليات و فعاليتهاي شركت است. در2 دهه گذشته از استقبال بسياري در بين پژوهشگران و انديشمندان بازاريابي و انديشمندان بازاريابي و مديران شركت ها برخوردار شده و در پژوهش هاي متفاوتي رابطه آن با سرمايه هاي فكري و انساني با حضور يا عدم حضور متغيرهاي واسطه و ميانجي برسي شده است. اما بر اساس تعريفي غير آكادميك؛ يك شركت بازارگرا، شركتي است كه فعاليت ها، و خدمات خود را با توجه به نيازها و الزامات مشتريانش سازماندهي مي نمايد . در مقابل اينگونه شركت ها، يك شركت محصول گرا جالب توجه و مهيجي را توليد كرده و به دنبال تحريك علاقمندي وتوجه چرخهٔ عرضه و تقاضا براي اين محصولات و خدمات ميباشد .
بخشي از متن
مروري بربازارگرايي:
مفهوم بازارگرايي از فلسفه مديريتي كه به «مفهوم بازاريابي»[1] مشهوربود،ريشه گرفته است .اين فلسفه سنگ بناي رشته ي بازاريابي بوده است ؛ همانطوري كه پيتردراكربازاريابي را بدينگونه معرفي مي نمايد:«مشاهده ي كليت يك تجارت را از نقطه نظر نتايج نهايي اش كه اين نتايج نهايي همان مشتريان مي باشند»[2] وهمچنين اظهار ميدارد كه :«تنها يك تعريف از مقصود يك تجارت وجود دارد:خلق مشتري »[3]. در طول ساليان مختلف تئوري پيش فرض بازاريابي شركتها، فلسفهي بازاريابي بوده است ومحققان بدنبال اثبات ارتباط سطوح متفاوت عملكرد شركت بادر درجات مختلف بازارگرايي بوده اند،(Hurley & Hult,1998) (Jawirski & kohli,1996) (slater & narver,Marketorientation and Learning organization,1995) (wren,1997). اين ايده ي مرتبط بودن سطوح مختلف عملكردد باسطوح مختلف بازارگرايي شركت ها ،چندين نسل از مديران شركت ها را تحت تاثير قرارداده است وتا به امروز يكي از تاثير گذارترين مفاهيم بازاريابي بوده است .بالين حال هيچ گونه تحقيقات رسمي تا زمان «بازخواني» آكادميك اين مفهوم انجام نگرفته بود.
[1] Marketing concept[2] Market – based[3] Market-Driven
رويكرپردازش اطلاعات كوهلي وجاورسكي:
ديدگاه هاي كوهلي و جاورسكي دررابطه با پياده سازي بازارگراي برگرفته از تعريفي مي باشد كه آنها از بازارگرايي به عنوان «توليد هوشمند ي بازاردرسطح كل شركت مربوط به نيازهاي جاري وآتي مشتريان ،انتشاراين هوشمندي دربين همه ي بخش ها و پاسخگويي و عكس المل نشان دادن كل مجموعه ي شركت به هوشمند »(Kohli & Jaworsky, 1990, p. 6) دارند. الزامات مديريتي اين تعريف در مقاله ي بعد ي آنها (Jaworski & Kohli, 1993, p. 54) به تفضيل شرح داده شده است وبيان شده است : «پاسخگويي وعكس العمل نشان دادن ازدو دسته ازفعا ليت ها تشكيل شده است: طراحي پاسخ (استفاده ازهوشمندي بازاربراي توسعه ي طرح ها) و پياده سازي پاسخ (اجراي اين چنين طرح هايي)». مطالعه ي اكتشافي قبلي آنها منجربه توصيه هايي روشن جهت پياده سازي بازارگرايي شده بود، (Kohli & Jaworsky, 1990). اين محققان بعضي از پيش نيازهاي بازارگرايي (مخصوصا تعهد مديريت ارشد، پويايي هاي بين بخشي و بين وظيفه اي، ساختارها و سيستم هاي سازماني) را كه در مقاله ي فوق الذكر بيان شده بود را شناسايي كردند و استدلال نمودند ازآنجا كه بعضي از عوامل در كنترل واختيار مديريت ارشد مي باشد ،مداخله هاي مديريتي مي تواند منجر به ايجاد بازارگرايي شود .پيش از هركاري ، مديريت ارشد بايد تعهد به بازارگرايي را به كاركنان پايين دستي انتقال دهند. كاركنان پايين دستي نيز بايد شاهد رفتارها و تخصيص منابعي در جهت انعكاس اين تعهد باشند .
رويكرد قابليت هاي دي :
دي ، رويكرد قابليت هاي خود را درسه مقاله جداگانه تدوين نمود. دراولين اثر، نگرش دي 1990 به بازارگرايي، به عنوان عرضه و نمايش مهارت هاي برتر براي فهم و پاسخگويي بهتر به مشتريان ، منجر به برنامه اي چهارمرحله اي جهت اقدامات و دستكاري هاي مديريتي گرديد. اين اقدامات بروي همسو نمودن استراتژي، ساختار،كاركنان وبرنامه ها و همچنين بروي بازطراحي سنجه هاي عملكرد براي تشويق وپاداش دهي به رفتارهاي بازارگرا متمركزبودند.
رويكرد رفتارمديريت هريس(Harris1996-1998) وهمكاران:
پس ازيك دوره اوليه ي ترجيح تعريف كوهلي وجاورسكي ازبازارگرايي ،هريس وهمكاران برنقش تغييرفرهنگي درپياده سازي بازارگرايي متمركز شدند.بااستفاده ازسازمان هاي خرده فروشي بعنوان زمينه ي تجربي تحقيقات ،نتايج ارزشمندي درباره ي موانع موجود برسرراه پياده سازي بازارگرايي حاصل گرديد، (Harris, 2000) (Harris & Ogbonna, 2000). پس از ايت تحقيقات، نتايج آن با مطالعات تجربي ديگري كه بروي فرآيند بازارگرا ترشدن انجام گرفت ،تكميل شد، (Harris L. , 2002a) (Harris & Ogbonna, 2001a) (Harris & Piercy, 1999). در اين تحقيقات ، رفتارمديريت بعنوان يك عامل بسيار حائزاهميت درفرآيند پياده سازي شناسايي شد. رفتارهاي سياسي ، رسمي شده و پرتضاد ، بعنوان رفتارهاي كه داراي اثرمنفي بروي بارازگرايي مي باشند ،شناخته شد ، حال آنكه ارتباطات عمودي ، اثر مثبتي بروي بازارگرايي داشت. طبق نتايج اين تحقيقات ، سبك هاي رهبري مشاركتي وحمايتي براي پياده سازي بازارگرايي مساعدهستند و لازم است كه از سبك رهبري دستوري اجتناب شود . هردو گوه توصيه ها، به كمك داده هاي ميداني مورد تاييد قرارگرفتند .
معرفي سرمايه فكري
مفهوم سرمايه فكري هميشه مبهم بوده وتعريف مختلفي براي تفسير اين مفهوم مورد استفاده قرارگرفته است .بسياري تمايل دارند ازاصطلاحاتي مانند دارايي ها،منابع يامحرك هاي عملكرد به جاي كلمه سرمايه استفاده كنند و آنها واژه فكري را با كلماتي مانند نامشهود ، برمبناي دانش ياغير مالي جايگزين ميكنند. بعضي از حرفه ها (حسابداري مالي و حرفه هاي قانوني) نيز تعاريف كاملا متفاوتي مانند دارايي هاي ثابت غير مالي1 كه موجوديت عيني وفيزيكي ندارند، ارائه كرده اند، (Marr, 2008). استوارت اعتقاد دارد، سرمايه فكري مجموعه اي از دانش ،اطلاعات ، دارايي هاي فكري ، تجربه ، رقابت و يادگيري سازماني است كه مي تواند براي ايجاد ثروت بكارگرفته شود. در واقع سرمايه فكري تمتمي كاركنان ،دانش سازماني وتواناييهاي آن رابراي ايجاد ارزش افزوده در برمي گيرد وباعث منافع رقابتي مستمر مي شود (قليچ لي ومشبكي ،1385). بنتيس سرمايه فكري را به عنوان مجموعه اي از دارايي هاي نامشهود (منابع ،توانايي ها،رقابت) تعريف مي كند كه ازعملكرد سازماني و ايجاد ارزش بدست مي آيند، (Bontis , 1998). ادوينسون ومالون ،سرمايه فكري رااطلاعات ودانش بكاربرده شده براي كاركردن ،جهت ايجاد ارزش تعريف مي كنند، (vasile , 2008). بنتيس و هالند ، درمقاله خود درسال 2002، سرمايه فكري رااين طور تعريف مي كنند:سرمايه فكري ذخيره اي ازدانش راكه درنقطه هايي اززمان دريك سازمان وجود دارد،نشان مي دهد. دراين تعريف ارتباط بين سرمايه فكري ويادگيري سازماني مورد توجه قرارگرفته است.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چكيده...............................................................................................................................................................................1
فصل اول كليات.................................................................................................................................................................2
1 -1 - مقدمه....................................................................................................................................................................3
2-1- بيان مسئله پژوهش..................................................................................................................................................3
3-1- اهميت و ضرورت پژوهش......................................................................................................................................4
4-1-فرضيات پژوهش..................................................................................................................................................... 5
5 – 1 - مدل مفهومي پژوهش..........................................................................................................................................6
6-1-اهداف تحقيق......................................................................................................................................................... 6
7-1-تعاريف اصطلاحات ومتغيرهاي تحقيق...................................................................................................................6
فصل دوم ادبيات تحقيق.................................................................................................................................................. 7
1-2- مقدمه..................................................................................................................................................................... 8
بخش اول ادبيات مرتبط با بازارگرايي.............................................................................................................................. 8
2-2-مروري بربازارگرايي............................................................................................................................................... 8
3-2 ديدگاه تصميم گيري از نظر شاپيرو- 1998 ............................................................................................................10
4-2- ديدگاه هوشمندي بازاراز نظر كوهلي وجاورسكي 1990..................................................................................... 11
5-2-ديدگاه فرهنگي از نظر نارور واسليتر 1910............................................................................................................ 13
6-2- ديدگاه كانون استراتژيك ازنظر روكرت-1992 .................................................................................................... 14
7-2-ديدگاه مشتري گرايي از نظر دشپند وهمكاران 1993 .............................................................................................15
8-2- رويكرد فرهنگ سازمان لايه از ديدگاه هامبورگ و پفلسر-2000............................................................................19
9-2- مروري بر مدل هاي بازارگرايي..............................................................................................................................22
10-2- مروري برپياده سازي بازارگرايي...........................................................................................................................25
11-2. رويكرپردازش اطلاعات كوهلي وجاورسكي.........................................................................................................25
12-2- رويكرد هنجارمبناي لينچتنهال وويلسون...............................................................................................................25
13-2- رويكرد تغييرفرهنگي – نارورواسليتر...................................................................................................................28
14 – 2 - رويكرد دگرگوني فرهنگي كندي،گولزيوآرنولد................................................................................................30
15-2- رويكرد دگرگوني فرهنگي گبهاردت،كارپنتروشري..............................................................................................30
بخش دوم : ادبيات مرتبط با سرمايه فكري........................................................................................................................35
16-2- معرفي سرمايه فكري............................................................................................................................................35
17-2- مدل ادوينسومن و مالون........................................................................................................................................38
18- 2- مدل بروكينگ.......................................................................................................................................................40
19 -2- مدل روس و همكاران..........................................................................................................................................41
20 -2- مدل استيوارت......................................................................................................................................................43
21 - 2- مدل ساليوان.......................................................................................................................................................44
22 – 2 - مدل بونفرر.........................................................................................................................................................45
23 – 2- مدل هانس ولاواندال...........................................................................................................................................46
24-2- مدل لين.................................................................................................................................................................47
25-2- شباهت موجود درتعاريف واجزاي مدلهاي سرمايه فكري.....................................................................................48
27 - 2- سابقه مطالعات انجام شده خارجي......................................................................................................................51
28 - 2- سابقه مطالعات انجام شده داخلي........................................................................................................................52
29-2- مدل مفهومي پژوهش.............................................................................................................................................54
فصل سوم روش شناسي پژوهش.......................................................................................................................................55
1-3- مقدمه........................................................................................................................................................................56
2-3- روش تحقيق............................................................................................................................................................56
3- 3- قلمرو تحقيق............................................................................................................................................................57
4-3- جامعه و نمونه آماري..................................................................................................................................................57
5-3- نمونه آماري و روش محاسبه حجم نمونه....................................................................................................................57
6-3- روش نمونهگيري.......................................................................................................................................................57
7-3- متغيرها و شاخص هاي تحقيق....................................................................................................................................57
8-3- روشهاي جمعآوري اطلاعات....................................................................................................................................57
9-3-روايي وپايايي پرسشنامه ها...........................................................................................................................................59
10-3- روشهاي تجزيه و تحليل اطلاعات..........................................................................................................................61
فصل چهارم تجزيه و تحليل اطلاعات.................................................62
1-4- مقدمه........................................................................................................................................................................63
2-4- آمار توصيفي.............................................................................................................................................................63
1-2-4- سطح تحصيلات..................................................................................................................................................64
2-2-4-ميزان سن....................................................................................65
3-2-4-جنسيت................................................................................................66
4- 2 - 4 - ميزان سابقه خدمتي..................................................................................67
5-2-4- نوع شركت ها......................................................................................................................................................68
3 - 4- آمار استنباطي.............................................................71
1- 3- 4- آزمون ضريب همبستگي اسپيرمن....................................................................................................................71
2-3-4- فرضيه فرعي اول پژوهش....................................................................................................................................72
3-3-4- فرضيه فرعي دوم پژوهش...................................................................................................................................73
4-3-4- فرضيه فرعي سوم پژوهش...................................................................................................................................74
5-3-4- آزمون تحليل واريانس فريدمن................................................75
فصل پنجم نتيجه گيري و پيشنهادات.................................................................................................................................77
1-5- مقدمه........................................................................................................................................................................78
2-5- بحث درنتايج توصيفي داده هاي تحقيق..................................................................................................................78
3-5- بحث در نتايج تحليلي داده هاي تحقيق...................................................................................................................79
1-3-5- بحث در نتايج آزمون همبستگي اسپيرمن............................................................................................................79
4-5- تفسير يافته هاي تحقيق............................................................................................................................................82
5-5- محدويت هاي پژوهش.............................................................................................................................................82
6-5- پيشنهادهاي تحقيق...................................................................................................................................................83
7 - 5- پيشنهاد براي محققان آتي.....................................................................................................................................84.
منابع وماخذ........................................................................................................................................................................85
منابع فارسي........................................................................................................................................................................85
منابع انگليسي......................................................................................................................................................................85
ضميمه 1: پرسش نامه.........................................................................................................................................................95
ضميمه 2: خروجي هاي آماري.........................................................................................................................................98